Gabriella Saab: Het laatste schaakspel

De tamelijk jeugdige (over haar leeftijd lijkt opmerkelijk genoeg niets te vinden op internet) Amerikaanse Gabriella Saab schreef met “Het laatste schaakspel” een intrigerende debuutroman. De covertekst ervan luidt “In Auschwitz schaakt een jonge vrouw in ruil voor haar leven”. Omdat het schaakspel een belangrijke rol in het verhaal lijkt te vervullen, sprak de aankondiging mij als fervent schaker aan. Daarnaast is het steeds weer confronterend, maar ook vanuit historisch besef belangrijk te blijven lezen over de gruwelen van de oorlog. Maria Florkowska was in 1941 op pas veertienjarige leeftijd al actief in het verzet in het door de Duitsers bezette Warschau. Als ze wordt betrapt door de Gestapo, komt ze in het vernietigingskamp Auschwitz terecht. Haar ook gedeporteerde familieleden worden bij aankomst in het kamp direct omgebracht. Maria wordt “gespaard” vanwege haar schaakcapaciteiten die de kampbewakers als een weerzinwekkend soort vermaak zien. In de openingsscène in het inmid