Boekrecensies van Charles Kuijpers

  Het is vandaag Wereld Alzheimerdag. Om die reden vandaag een oude boekbespreking die hier niet eerder is geplaatst. Na " Ze is de vioolmuziek vergeten " en " Ma " is dit het derde uiterst lezenswaardige boek over dit loodzware onderwerp. Van de hand van Hugo Borst verscheen jaren geleden een verzameling columns over zijn dementerende moeder onder de titel “Ma”. Dat boek maakte veel indruk.    Het onderhavige boek “Ach moedertje” gaat verder waar “Ma” eindigde. Het “verhaal” speelt zich af in het verpleeghuis waarin de moeder van Hugo Borst is opgenomen. Veel dramatiek ook met andere bewoners van het verpleeghuis geeft de lezer (wederom) een indringend, confronterend en onthutsend beeld van de gevolgen van dementie voor de patiënt zelve, de familie en de omgeving. De voortgaande aftakeling van moeder Borst wordt expliciet en zonder terughoudendheid maar wel ook nu weer met veel respect en liefde beschreven. De schrijver mijdt het buitengewoon lastige vraags

 Herman Koch is bij het grote publiek als schrijver vooral bekend door zijn roman “Het diner” uit 2005. Dat boek is ook meermalen verfilmd en als toneelstuk in het theater gebracht. Het oeuvre aan boeken van Koch is groot. In het grijze verleden las ik diverse boeken van hem, daarna lange tijd niet. In augustus 2021 kwam “Een film met Sophia” uit dat meteen aan de top van de bestsellerslijst stond en nog steeds staat. De beschrijving van het verhaal is aantrekkelijk, en lijkt vaag te wijzen in de richting van een MeToo-affaire. In een interview met Koch in Mezza, de zaterdagbijlage van het Algemeen Dagblad, doet hij een prikkelende uitspraak: “Ik wilde proberen juist géén MeToo-verhaal te schrijven, want dat is de tijdgeest van nu, het moment, maar dat waait weer over.”  Over dat overwaaien zullen de meningen verdeeld zijn en blijven. Ik geloof daar in elk geval helaas niet in. De nieuwsgierigheid naar het boek was evenwel meteen gewekt. Ik-persoon en verteller is de al wat oude

 De reeks Literaire Juweeltjes van Uitgeverij B for Books beoogt ontlezing tegen te gaan. Nu is dat voor doorgewinterde lezers natuurlijk helemaal niet nodig, maar ook voor hen biedt de serie vele lezenswaardige pareltjes.  Eerder verscheen hier een bespreking van het prachtige “ Zo moeten mensen zijn ” van Jeroen van Merwijk, en ook daarvóór las ik al vele Juweeltjes. Ze zijn veelal erg mooi, doch hebben een gemeenschappelijk minder aangenaam kenmerk: je hebt ze zó uit. In elk Juweeltje staat een vaste inleiding die als volgt eindigt: Zelden was mooi lezen zo goedkoop. Laat je niet ontlezen. Of, zoals men vele jaren geleden adverteerde: “Wacht niet tot gij een been gebroken hebt, om een reden tot lezen te hebben.” Ook het Juweeltje van januari 2021 is het lezen meer dan waard. “Dalurenkaart” van Levi Weemoedt bevat in klein bestek toch maar liefst acht korte verhalen van de schrijver. Weemoedt blinkt uit in de tragikomische en licht satirische weergave van de werkelijkheid. Zijn ver

 Arts, schrijver en dichter Toon Tellegen heeft een zeer grote hoeveelheid korte verhaaltjes geschreven over dieren. Zij bevatten veel symboliek over de (on)hebbelijkheden van de mens, maar ze zijn door het eenvoudige en heldere taalgebruik in feite geschikt voor alle leeftijden. In 2018 besprak ik de forse bundel “ Misschien wisten zij alles ” die in 624 bladzijden maar liefst 313 verhaaltjes herbergt. Er bleek nog een overtreffende trap te komen. Vorig jaar (2020) verscheen de nog veel dikkere bundel “Ze wisten er meer van” met als ondertitel “Veel meer verhalen over de eekhoorn en de andere dieren”.  In niet minder dan 1033 bladzijden komen vele dieren voorbij. Het boek is onderverdeeld in negen series verhaaltjes waarin steeds een ander dier centraal staat en vele andere dieren ook een rol spelen. Achtereenvolgens staan de egel, de sprinkhaan, de kikker, de krekel, de olifant, de stoftor, de muis, het nijlpaard en de mier in het middelpunt. Elk verhaaltje is ten hoogste twee bl

Een fiks aantal jaren geleden vielen de thrillers “Schuilplaats”(2013; 4*). “Vrij spel” (2014; 3*), “Doelwit” (2014; 4*) en “Verbroken” (2015; 4*) van Linda Jansma in de smaak. De recensies zijn elders gepubliceerd. De schrijfster is in de jaren daarna ook zeer productief geweest doch de daarop volgende boeken heb ik niet gelezen. Met de komst van “Slaap maar zacht” in augustus 2021 werd het tijd om daar weer eens verandering in te brengen. De flaptekst intrigeert meteen, de mysterieuze proloog evenzeer. Verpleegkundige Maud van Oort verzorgt op de ic al zeven weken een onbekende man die in coma ligt na een ernstig ongeluk. Pogingen om zijn identiteit te achterhalen lijden alle schipbreuk. Rechercheur Richard Valentijn doet daar ook onderzoek naar, maar dat levert niets op. Door zijn ontmoetingen op de ic-afdeling met Maud krijgt hij warme gevoelens voor haar die hij nauwelijks kan verbergen. Tegelijkertijd ontwikkelt Maud een sterke affiniteit met de comateuze man die de “werknaam T

 De op 30 juli 2020 overleden Maarten Biesheuvel was een van Nederlands beste schrijvers van korte verhalen. Hij debuteerde in 1972 met de bundel “In de bovenkooi” die alom werd geprezen als een magistraal werk. Daarna was Biesheuvel jarenlang productief. Vele bundels volgden totdat zijn geestestoestand –hij werd manisch depressief en enkele keren opgenomen in een psychiatrische inrichting - hem het schrijven vanaf ongeveer 1990 ernstig bemoeilijkte. Zijn werk werd onder meer en zeer verdiend bekroond met de prestigieuze P.C. Hooftprijs in 2007.         Maarten vormde een onafscheidelijk, markant paar met Eva Gütlich die een grote steun voor hem was in moeilijke tijden. Begin jaren tachtig ontmoette ik hen enkele malen in kleine kring in Leiden. Toen Eva in 2018 overleed, zag je in Biesheuvel een gebroken mens. In de jaren zeventig en tachtig las ik nagenoeg al zijn bundels. Die maakten een welhaast onvergetelijke indruk, doch de menselijke herinnering is vergankelijk. Het was dan

 Wie de indrukwekkende film “Das Leben der Anderen” uit 2006/2007 heeft gezien, heeft al een beeld van de naargeestige en verstikkende sfeer in Oost-Berlijn. Hij speelt in 1984 en geeft een ontluisterend beeld van de weerzinwekkende invloed van de Stasi (Staatssicherheit) op het leven van de Oost-Berlijners. In juli 2021 verscheen het boek “Tunnel 29” van de Engelse journaliste Helena Merriman. Zij reconstrueert aan de hand van uitgebreid, gedegen en gedetailleerd feitenonderzoek een spectaculaire ontsnapping van een groep mensen uit de communistische DDR van Walter Ulbricht via een onder de Berlijnse Muur door gegraven tunnel. Centraal in het verhaal staat de jonge student Joachim Rudolph. Hij heeft in 1945 als zesjarige het beleg van Berlijn door de Russen meegemaakt waarbij afschuwelijke dingen gebeurden. Het eigenlijke verhaal begint in 1961 als de dan 22-jarige Joachim de volkomen onverwachte fysieke scheiding van Berlijn in Oost en West meemaakt, die begint met een prikkeldraad