Dit boek leest als een trein

“Kent u die uitdrukking? “, zou dominee Eppe Gremdaat zeggen. Ja? Dan bent u een gelukkig mens want dan kunt u zeer waarschijnlijk lezen, of in ieder geval goed luisteren. En als u dat regelmatig doet komt u die opmerkelijke zinsnede zeker meer dan incidenteel tegen. Misschien wel meer dan u lief is.

Wellicht heeft de NS-publieksprijs het gebruik van het zinnetje ook nog sterk bevorderd. Maar als je erover nadenkt……

De taal is rijk en gevarieerd. Beeldspraak is een belangrijk middel om de lezer (of de toehoorder) te winnen en de aandacht vast te houden. Maar het gebruik van beeldspraak slaat niet zelden door in een poging van de schrijver om zijn of haar werk het stempel “literair” te laten verkrijgen. Af en toe verschijnen boeken die zo bol staan van de gezochte en gewrongen beeldspraak dat de haren je te berge rijzen (ook al zo’n mooie J ). Sommigen vinden het prachtig en genieten met volle teugen, anderen gruwen ervan omdat zij vinden dat eenvoud het kenmerk van het ware is.

In boekrecensies komt het zinnetje uit de kop van dit stukje regelmatig voor. Meestal wordt het vermoedelijk onnadenkend opgeschreven en gebruikt als substituut voor “het is een pageturner” of het modernere “het is een slaapsteler”. Al deze zinnetjes naderen hun houdbaarheidsdatum, als ze er niet al overheen zijn.

Op de onvolprezen scheurkalender van het Genootschap Onze Taal stond op 29 oktober 2017 de volgende opmerking over “dit boek leest als een trein”:

“we snappen wat er wordt bedoeld, maar logisch klinkt het niet.”

En inderdaad, een boek leest niet maar wordt gelezen, en een trein leest ook niet en wordt ook niet gelezen, behalve als er reclame of een plaats van bestemming op staat. En dan nog…..

Op de bedoelde kalender staat een vreemd aandoende verklaring van het zinnetje. Zij luidt als volgt:

“… bij oppervlakkige ontleding lijkt er… onzin te staan. Maar dat valt mee: de intensivering als een trein slaat op degene die het boek leest….. De lezer gaat door de lectuur met een vaart als waarmee treinen zich doorgaans verplaatsen.”

Wie dit snapt mag het zeggen.

Geef mijn portie maar aan Fikkie!