Weg met de hype

De een heeft het over een hype als hij een bijzonder goed en/of interessant en/of aansprekend verschijnsel behandelt. Hij gebruikt het als een compliment en een positieve waardering.

De ander gebruikt het woord in een negatieve betekenis. Iets in de zin van een opgeblazen hol vat dat net als in het spreekwoord het hardst klinkt.

Het woord “hype” heeft inmiddels ook de Van Dale gehaald en is daarmee aanvaard Nederlands geworden. Volgens De Dikke (15^e druk 2015) is een hype “iets wat m.n. dankzij inspanningen van de media, bij een bep. publiek als mode of sensatie fungeert”. Zelfs het werkwoord “hypen” heeft de Van Dale bereikt.     

Uit de definitie lijkt toch wel dat “de ander” gelijk heeft. In een hype wordt iets veel belangrijker en groter gemaakt dan het in werkelijkheid is. Daarmee verschilt een hype principieel van een rage, zijnde “een bevlieging, iets dat op zeker ogenblik sterk in de mode is”. Met het woord “rage” wordt in beginsel geen waardeoordeel uitgesproken over het betrokken onderwerp, hoewel het woord in de spreektaal ook wel eens laatdunkend wordt gebruikt.

Ook in boekenland komen hypes meer dan incidenteel voor. Niet zelden wordt een boek gelanceerd met woorden als “het beste boek van het jaar”, “de sterkste thriller in lange tijd”, “dé nieuwe literaire sensatie” en ga zo maar door. Het is een marketinguiting die veelal met een korreltje zout kan worden genomen. Tegenwoordig komt het ook al voor dat een schrijver bedragen met zes nullen (niet beginnend met een nul J ) krijgt toegekend of uitgekeerd voordat er ook maar een letter op papier staat. Het meest pregnante voorbeeld van dit jaar is wel de lancering van een boek van een jonge schrijfster die zwanger bleek van allerlei schunnige en minder schunnige ideeën die zeer verschillend werden beoordeeld. De een verslond het boek, de ander had na lezing van de proloog gegeten en gedronken. Waarderingen varieerden van vijf sterren tot één ster, die laatste meestal alleen voor de moeite. Voor zover bekend is een waardering van nul sterren in een recensie nog niet vertoond…….

Naar mate er meer hypes ontstaan, worden ze steeds minder serieus genomen als dat al mogelijk is met een hype. Die behoort eigenlijk altijd met een meewarige blik te worden bezien.

Daarom: weg met de hype, doe maar gewoon!