Jean-Claude Mourlevat: Jefferson

 “Jefferson” van Jean-Claude Mourlevat is een razend spannend dierenverhaal, aldus de cover. Het vorig jaar verschenen boek is in een fraaie hardcover met een zeer goed leesbare bladspiegel uitgevoerd. De afbeelding op het boek ademt al een bijzondere sfeer. En die heeft het verhaal dan ook.

Grappig én nuttig is de noot van de verteller voorin:

“In het land waar dit verhaal zich afspeelt, wonen dieren die rechtop lopen, praten, naar de bibliotheek gaan, verliefd worden, elkaar berichtjes sturen en naar de kapper gaan. Het buurland wordt bewoond door mensen, de intelligentste van alle dieren.”

De egel Jefferson ten Bosch van Berckebeek is op weg naar de bibliotheek om zijn favoriete boek “Alleen op de rivier” terug te brengen. Hij wordt bijna aangereden door een hardrijdende auto met twee onguur uitziende lieden uit het buurland, maar komt met een natte broek en de schrik vrij.

“Geluk is broos, bedacht Jefferson, en hij probeerde aan iets anders te denken.”

Als hij aan de bibliothecaresse, een vriendelijke eend met een hartjesbril, vertelt dat hij het boek wil aanraden aan zijn vriend Gijsbert, het varken, krijgt hij het meteen weer mee. Jefferson gaat daarna naar de kapsalon “De scherpe schaar” om zijn kuif bij te laten knippen. Ter plaatse krijgt hij de schrik van zijn leven: hij treft de eigenaar meneer Edgar, de das, vermoord aan. Een vlijmscherpe schaar is in diens borst gestoken.

De enige andere klant, de geit mevrouw Kristiansen, echtgenote van de plaatselijke rechter, zit slapend onder de droogkap en schrikt wakker. Ze ziet Jefferson staan met de bebloede schaar in zijn hand, die hij net uit de borst van meneer Edgar heeft getrokken. De geit beschuldigt hysterisch Jefferson op basis van allerlei verzinsels van de moord.

Jefferson ziet op aanraden van  Gijsbert maar één mogelijkheid om te ontkomen aan een veroordeling door meneer Kristiansen. Met een groep andere dieren onderneemt hij een busreis naar Stedeburg in het buurland, omdat hij een sterk vermoeden heeft over de daders van de moord. Hij denkt ze daar te vinden.

Bij deze groepsreis beleven de 27 deelnemers en de chauffeur, neef Marcel van Gijsbert, zowel interessante educatieve uitstapjes als hachelijke avonturen. Via de oude dame Madeleine Rosenboom krijgt Jefferson een belangrijke aanwijzing over de regelmatige bezoeken in het verleden van meneer Edgar aan Stedeburg. Op hartveroverende wijze weet Jefferson de hulp van al zijn reisgenoten te krijgen bij het oppakken van de moordenaars. De terugreis met de bus verloopt zowel hilarisch als spannend, omdat chauffeur Marcel door een blessure niet in staat is terug te rijden.

Jean-Claude Mourlevat heeft een soepele pen, een rijke fantasie en een gebalanceerd gevoel voor humor. Zijn schrijfstijl is eenvoudig en beeldend, de lezer is direct ter plaatse. De auteur heeft in het ogenschijnlijk lichtvoetige verhaal belangrijke thema’s verwerkt. Mourlevat won in 2021 de prestigieuze Astrid Lindgren Memorial Award. Op de achterflap is een deel van het juryrapport te lezen:

“Jean-Claude Mourlevat vernieuwt het traditionele sprookje op briljante wijze, met aandacht voor zowel gruwel als schoonheid… Hij behandelt grote thema’s als liefde, gemis, kwetsbaarheid en vriendschap in een zorgvuldige maar tegelijkertijd dromerige taal”

Waarvan akte, helemaal mee eens.

“Jefferson” is buitengewoon goed en krijgt vijf sprookjesachtige sterren.