Boekrecensies van Charles Kuijpers

Na het prachtige “ Nachtblauw ” komt een andere historische roman van Simone van der Vlugt aan bod, en wel “Schilderslief” uit 2019. Het verhaal gaat over en wordt verteld door Geertje Dircx. Zij verlaat als 22-jarige in 1632 haar geboorteplaats Edam en gaat werken in herberg Het Morriaenshooft in Hoorn. In die plaats ontmoet ze Abraham Claeszoon Outgers en trouwt met hem. Hun huwelijk is helaas van korte duur, Abraham verdrinkt bij een zeereis. Geertje komt op heel bijzondere wijze in contact met de familie Beets die acht kinderen (over) heeft en een kindermeisje nodig heeft. Ze doet dat een paar jaar tot volle tevredenheid. Als haar baan op natuurlijke wijze verloren gaat, komt ze op voorspraak van Beets in Amsterdam terecht bij Rembrandt van Rijn. Diens echtgenote Saskia is ernstig ziek en Rembrandt wil hulp bij de zorg voor zoontje Titus. Ook die taak vervult Geertje toegewijd. Na de dood van Saskia wordt Rembrandt al snel verliefd op Geertje, die het zich laat welgevallen, en tot ...

In “Het geval Hekse Falsema” onderzoekt Daan Heerma van Voss de vraag “waarom Nederland zijn vrouwelijke politici haat”. Aangezet door een (fictief?) haatdragend betoog van taxichauffeur François over burgemeester Femke Halsema die daarin Hekse Falsema wordt genoemd, analyseert de schrijver de veel waargenomen haat tegen politica’s als Femke Halsema, Sigrid Kaag en Sylvana Simons. Overigens speelt dit onderwerp feitelijk al sinds de vrouw haar intrede in de politiek deed. Het begon al met Suze Groeneweg die in 1918 het eerste vrouwelijke Kamerlid werd, en ging nooit meer over. De ouderen onder ons denken dan terug aan bijvoorbeeld Marga Klompé, Haya van Someren-Downer en Hanja Maij-Weggen. Kaag, Halsema, Simons en vele andere vrouwelijke politici in binnen- en buitenland werden en worden in de media en vooral op internet veelvuldig onheus bejegend en uitgescholden. Zo worden zij gezien als exponenten van het elitarisme, waarbij elitair beschouwd wordt als een scheldwoord omdat het een ...

Het heeft er alle schijn van dat onze samenleving steeds meer verhardt, en dat polarisatie hoogtij viert. Liquidaties lijken aan de orde van de dag, femicide neemt toe tot onrustbarende vormen, en daders van moorden zijn steeds jonger. Dat beeld wordt uitgedragen door de media. In “Mythen over moord” geven hoogleraar Marieke Liem en misdaadjournalist Gerlof Leistra een verrassend ander beeld van fataal geweld in Nederland. Zij analyseren alle geregistreerde gevallen van moord en doodslag over de periode 1992-2022. De begrippen “moord” en “doodslag” hebben juridisch een verschillende betekenis. Van moord is sprake als iemand wordt gedood met de vooropgezette bedoeling van de pleger (voorbedachte rade). Doodslag is het opzettelijk ombrengen van iemand zonder die vooropgezette bedoeling. In het boek wordt ter wille van de leesbaarheid het woord moord ook gebruikt voor gevallen van doodslag. Aan de hand van een databank van ruim 5500 moorden constateren de auteurs een gestage daling va...

In het kader van de maand voor de filosofie 2025 schreef Tommy Wieringa het boekje “Optimisme zonder hoop”. In 81 pagina’s op vrij bescheiden formaat weet hij een uiterst boeiend betoog op te bouwen over onze al dan niet nabije toekomst. De verwachtingen van de schrijver zijn allesbehalve hooggespannen, en dat wordt vanzelfsprekend vooral veroorzaakt door de onrustbarende mondiale ontwikkelingen op velerlei vlak. Als typering ervan gebruikt Wieringa het even elegante als kenmerkende woord “afglijdingsgewenning”. Daarmee doelt hij op het menselijk vermogen te leren omgaan met de voortgaande teloorgang van de van oudsher verwachtingsvolle samenleving. Over zijn oudste dochter schrijft hij dan: “Ze is veertien, ze heeft al van jongs af aan fantasieën over het moederschap; de tranen schieten me in de ogen als ik denk aan de wereld die haar en haar kinderen te wachten staat. Een wereld waarin het recht van de sterkste doende is zich overal te laten gelden, het machtsmodel waarin de rol va...

Van de vele boeken van Philippe Claudel zijn er tot nu toe slechts twee hier besproken. Maar dat waren dan ook meesterwerken. In 2018  “ Het kleine meisje van meneer Linh ” dat in  2005 een onuitwisbare indruk achterliet. En in 2023 kwam een ander oud boek aan bod, “ Het verslag van Brodeck ” uit 2008, dat ook al buitengewoon goed was. Enige tijd daarna viel “Een Duitse fantasie” van Claudel overigens zodanig tegen dat er geen recensie volgde omdat ik het niet uitlas. Recentelijk kwam “Schemering” in beeld waarvan de eerste druk in september 2023 verscheen. De synopsis was veelbelovend. En inderdaad, ook dit blijkt een heel bijzonder boek te zijn. Het verhaal speelt zich af in een afgelegen dorpje in een onbekend Keizerrijk ergens in Midden-Europa. Functionarissen worden veelal niet met hun eigen naam maar met hun functie aangeduid. Zo zijn daar onder meer de Politieman, de Plaatsvervanger, de Commandant, de Pastoor, de Imam, de Dokter en de Burgemeester. Het schept een enigsz...

Jan Brokken is een Nederlandse non-fictieschrijver met een imposant oeuvre. Van zijn zeer vele boeken zijn tot dusverre alleen “ De vergelding ” en “ De ontdekking van Holland ” hier besproken. Beide boeken kregen het predicaat “zeer goed”. Op 3 juni 2025 verscheen “De weemoed van de reiziger”. Brokken is een kunstliefhebber en reist veel. Beide hartstochten komen in dit boek samen in veertien verhalen over kunstenaars in de breedste zin des woords in plaatsen waar de schrijver ooit neerstreek. Op de begraafplaats van het prachtige tegen de Franse Pyreneeën gelegen kustplaatsje Collioure hangt aan een grafsteen een authentieke brievenbus van de Franse posterijen. “Over het uur van de lichting gaf de brievenbus geen uitsluitsel, en in het licht van de eeuwigheid is dat ook wel te begrijpen. Haast houdt op bij het hek van het kerkhof.” De brievenbus is voor berichten van bewonderaars van de aldaar begraven dichter Antonio Machado, die anders weg zouden waaien. “De dood is een gri...

Op 4 juni 2025 verscheen “De huisarts” van Inge Spaan. Het blijkt reeds de vijfde thriller van deze schrijfster te zijn, het is de eerste die hier besproken wordt. Hij smaakt zeker naar meer. Huisarts Inez Veerbeek is na een relationele misstap gescheiden van haar man Daniël. Met haar zevenjarige zoontje Otis verhuist ze van Tiel naar het Zeeuwse (fictieve) dorpje Diepenmeer. In deze plaats neemt ze de praktijk van dokter Brouwer over die aan zijn pensioen toe is. De sympathieke jonge arts Thijs Reinders is en blijft als waarnemer aan de praktijk verbonden. In de proloog wordt mooi gedoseerde spanning opgebouwd. De in een boek altijd erg belangrijke allereerste zin zet meteen de toon. “Ze denken dat jij er iets mee te maken hebt, Inez.” De start van Inez in Diepenmeer is door familiaire omstandigheden van dokter Brouwer een week eerder dan oorspronkelijk bedoeld. Dat leidt tot druk bij de verhuizing van Inez en Otis, maar daar slaan ze zich moeiteloos doorheen. De kennismaking me...

In 2019 is hier de vijf jaar daarvoor verschenen novelle “ De zaak Collini ” van de Duitse topadvocaat Ferdinand von Schirach besproken. Die maakte destijds diepe indruk. In januari 2025 verscheen van dezelfde schrijver een bundel korte verhalen die recentelijk de aandacht trok. “Namiddagen” bevat in netto 153 pagina’s van tamelijk bescheiden formaat met prettige ruime regelafstand maar liefst zesentwintig verhalen over gevarieerde onderwerpen. Sommige zijn zeer kort met slechts één of twee pagina’s, andere zijn wat langer, maar kwalificeren nog steeds als korte verhalen. Het schrijven daarvan is echt een vak apart, Von Schirach blijkt dat ten volle te beheersen. De ik-persoon (die zomaar de schrijver zelf zou kunnen zijn, gelet op diverse details) vertelt veelal over zijn belevenissen in allerlei steden. In Taipeh gaat het over een liefdesgod, in een andere plaats is het een oude geschiedenis in een notendop over de beroemde danseres Isadora Duncan (1877-1927)  met een ijzerster...

Van oudsher heb ik (ook) een zwak voor poëzie, en wel van allerhande soort. Onschuldige versjes, diepgravende gedichten en zwaarmoedige teksten, ze spreken me bij tijd en wijle aan. Zo kwam de bundel “Er zwom een garnaal door het Kattegat” van Daan Zonderland in beeld, een fraaie hardcover met het verzamelde werk van deze bijzondere dichter. Daan Zonderland is het pseudoniem van Daniel Gerhard van der Vat (1909-1977). Hij was leraar Engels en later correspondent van De Tijd in Londen. In zijn tijd werd hij zeer bekend door zijn kolderrijmen en nonsensgedichten. De oudere garde kent soms onbewust wel enkele klassiekers van zijn hand. Die zijn alle terug te vinden in dit heerlijke boekwerkje. De veelal korte gedichtjes bieden louter ontspanning. Ze komen door het licht archaïsche taalgebruik soms wel wat oubollig over, maar dat past er helemaal bij. Een paar voorbeelden van de pure, melige humor van Zonderland: Een oude snoek zwom langzaam Bij Krimpen in de Lek. Hij was een beetje ko...

Van de hand van de gelauwerde onderzoeksjournalist Keren Blankfeld verscheen vorig jaar “Een liefde in Auschwitz”. De schrijfster is een kleindochter van vier Holocaust-overlevenden. Het verhaal is waargebeurd en heeft een enorme impact. Hoofdpersonen zijn David Wisnia (1926-2021) en Helen (roepnaam Zippi) Spitzer (1918-2018). Beiden zijn Poolse Joden en maken in de Tweede Wereldoorlog onmenselijke verschrikkingen mee. Zippi wordt op transport gesteld naar het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. David komt in het getto van Warschau terecht, alwaar zijn familie op voor David uiterst traumatische wijze wordt omgebracht. Ook David wordt opgepakt en naar Auschwitz afgevoerd. Het leven in dat kamp is verschrikkelijk. De beschrijving ervan is op feiten gebaseerd en bijzonder indringend. De kampleiding berust bij twee sadisten, Rudolf Höss en Johanna Langefeld. Na het overleven van diverse zeer risicovolle situaties lukt het Zippi door haar vaardigheden en met hulp van haar vriendin Katya...

Vandaag verschijnt een fraai in hardcover op zakformaat vormgegeven novelle van Martine Bakker met de intrigerende titel “Silent exit”. Het is een ogenschijnlijk speels opgezet verhaal, maar het heeft diepe achtergronden. De inmiddels afgezwaaide –waarover straks iets meer- bekende actrice Suze van Olst (54) is een van de vele genodigden op een feest ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van Het Gezelschap. Inderdaad, een groep acteurs. Na een onbeduidend gesprekje met acteur Jochem Mulder wil ze al weg, en denkt na 17 minuten van aanwezigheid aan een silent exit . Maar het loopt heel anders. Ze ontwaart tussen de vele gasten een voormalige beroemdheid uit de wereld van de popmuziek. Het zien van deze Renzo Postma roept bij Suze heftige jeugdherinneringen op. Een oude bekende Daphne Vos verstoort op voorhand een contact met Renzo met een zinledige babbel. De gedachten van Suze dwalen vervolgens af naar een traumatisch gesprek van vroeger met de leiding van Het Gezelschap. ...

Op 22 april 2025 verscheen bij Luitingh-Sijthoff de prachtig uitgevoerde  hardcover “RomanReuzen” van Frénk van der Linden met portretfoto’s van Fjodor Buis. Mede gebaseerd op een podcast met dezelfde naam, waarvan het bestaan tamelijk onbekend is, staan in dit boekwerk vijftig korte interviews van Frénk met evenzovele toonaangevende Nederlandse romanschrijvers. Elk interview gaat vergezeld van twee fraaie foto’s van die auteur, gemaakt door de gerenommeerde fotograaf Fjodor Buis. In het voorwoord van Van der Linden staat onder meer de volgende treffende passage. “Misschien wel de mooiste uitdrukking die ik ken, luidt dat mensen op verhaal moeten komen. Schrijvers bieden dat verhaal – al millennia.” Per schrijver worden vier pagina’s ingeruimd in het boek, inclusief de beide foto’s. Van der Linden is erin geslaagd een uitgelezen gezelschap over het voetlicht te brengen, onder wie ook de kort na het verschijnen van het boek overleden Jan Terlouw. Teneinde anderen niet tekort te do...

Op 8 mei 2025 verscheen “De loods”, het vierde deel in de serie Waddenthrillers van Mathijs Deen. Eerder is hier het derde deel “ De redder ” uit 2024 besproken. Met het tweede deel “De duiker” (2023) won de schrijver de Gouden Strop 2024. Het boek begint met een tafereel uit 2012 waarin mevrouw Anna Uelsen, moeder van Liewe Cupido, bij de Texelse notaris een testament laat opmaken. Liewe leeft al een tijd in onmin met zijn zus Paula. Zij heeft na de dood van hun vader Jan bij het bereiken van haar meerderjarigheid tot Liewes ontstemming het kindsdeel van de erfenis van vader opgeëist. Dan springt het verhaal naar 2017. Wetenschapper Iona Grimstedt verblijft voor klimaatonderzoek met een aantal collega’s op Groenland. Na een onverantwoorde actie van haar wordt ze door de leider van het onderzoeksstation voor haar eigen veiligheid en gezondheid naar huis gestuurd. Ze moet met het Amerikaanse onderzoeksschip RV Anthropocene mee naar Kiel. Het toeval wil dat haar echtgenoot Torsten eers...

Rob Polak was bijna vijfentwintig jaar als advocaat verbonden aan het gerenommeerde kantoor De Brauw Blackstone Westbroek. In vroeger tijden, zo is mij uit eigen wetenschap bekend, waren daar in de toenmalige Rotterdamse vestiging ook notarissen werkzaam. Daarna koos Polak voor het schrijverschap. Onder het pseudoniem Robert Pollack verscheen in 2019 zijn eerste thriller “De Taak” (genomineerd voor de Gouden Strop), die in 2021 werd gevolgd door “De Vier Elementen”. Op 22 mei 2025 verscheen “Vandaag is geen dag voor verraad”. Het is een boeiende politieke thriller met een originele structuur. In Nederland is premier Patze aan de macht, maar er is een opstand tegen het bestaande gezag op komst. Bij een grote demonstratie in Den Haag schiet een in het nauw gedreven agente een demonstrant dood. Het blijkt een Russische kickbokser te zijn. Advocaat Werner van Sterken ligt in het ziekenhuis, herstellende van een zware operatie. Hij heeft een zwak voor zijn behandelend arts Brigitta Rasm...

Voor de CPNB-campagne “Zomerlezen 2025” schreef Anya Niewierra het korte verhaal “De stilte”. Het boekje is een geschenk in de boekhandel in de periode 18 juni tot en met 20 juli 2025. Het heeft een omvang die vergelijkbaar is met het Boekenweekgeschenk. In netto 87 bladzijden van klein formaat lees je een spannend verhaal rond kunsthistoricus Nora Maes. Het speelt zich af in het Zuid-Limburgse Valkenburg, en wel in het bijzonder bij de Gemeentegrot. Nora heeft een ernstige vorm van claustrofobie die haar ten zeerste hindert bij een onderzoek naar een door haar jong gestorven moeder Lieke De Smet gemaakt kunstwerk diep in de Gemeentegrot. Het verleden van Nora is zeer beladen. Ze heeft nu haar zinnen gezet op een werkkring bij de gemeente Valkenburg. Daarbij spelen emeritus-hoogleraar Wilfred Bastiaens en gemeenteambtenaar Robert Nelissen bijzondere rollen, evenals de grote kunstenaar Nele Nijsten, tijdgenote van Lieke. De ontknoping van het korte verhaal is opmerkelijk. De uitstek...

Saskia Belleman is rechtbankverslaggever bij De Telegraaf. Ze is regelmatig te gast in talkshows en bespreekt daar deskundig en onbevooroordeeld aansprekende rechtszaken. Vandaag verschijnt haar boek “Zij is van mij” dat onderzoekt om welke redenen femicide –kernachtiger aangeduid met “vrouwenmoord”- in ons land relatief vaak voorkomt. Het is toch bepaaldelijk schokkend dat gemiddeld eens per acht dagen een vrouw wordt vermoord door haar (ex)partner. Daarmee behoort Nederland tot de slechtst scorende (excusez les mots) landen in Europa. Daarbij verdient opmerking dat ook nog eens niet alle zaken van femicide als zodanig worden geregistreerd. Aan de hand van enkele gevallen uit de realiteit wordt een analyse gemaakt van de achtergronden van femicide. Het gaat vaak om ongeremde jaloezie en doorgeslagen bezitsdrang. “Net als Reagan Perez had Clarinda van den Bersselaar een relatie met een man die het niet kon verkroppen dat zijn vrouw haar eigen leven wilde leiden, zoals de ex van Reaga...

Ilja Gort is na een succesvol verleden als (pop)drummer en componist inmiddels al vele jaren bekend als wijnboer in de buurt van Bordeaux, televisiepresentator en schrijver. Recent was wijn in Italië het onderwerp van zijn amusante serie “Gort over de grens”. Ilja heeft vele romans op zijn naam die worden gekenmerkt door lichtvoetigheid en originele humor. Door deze elementen vallen ze bij mij zeer in de smaak. Op deze blog zijn inmiddels maar liefst tien ervan besproken, laatstelijk was dat “ De flessentrekker ”. Op 2 juni 2025 verscheen “Château Migraine” met net als in het vorige boek als hoofdpersonen Maxim Dupont en Claudine. Maxim was wijnvervalser en is de wijn ontvlucht naar Schotland. Na een culinaire catastrofe aldaar gaan zij terug naar Frankrijk en laten hun oog vallen op een te koop staand fraai wijnkasteel in de Provence. Het is Château des Miracles in de buurt van Saint-Tropez. De prijs is zodanig hoog dat Claudine haar belang in het wijnhuis D’Hollosy (een knipoog naar ...

Journaliste bij de Volkskrant Anna van den Breemer debuteerde in 2023 als thrillerschrijfster met “Het perfecte zusje”. Dat boek werd goed onthaald, het is hier overigens niet besproken. Op 7 mei 2025 verscheen “De schaduwvrouw” waarvan de flaptekst mij meteen intrigeerde. En dat bleek volkomen terecht! Sascha en Victor van der Velden hebben twee zoons: Louis van zes en Olivier (veelal Olli genoemd) van één. Hoewel Sascha na de geboorte van de oudste een postnatale depressie heeft gehad, leidt het gezin een gelukkig leven in een fraai huis in Deventer. Victor is een ambitieuze politicus, hij is fractievoorzitter van de partij “Eigen Belang” en gaat voor een landelijke carrière. Sascha is journaliste bij de regionale krant “De Stentor”, zij is na de geboorte van Olivier nog niet opnieuw actief aan het werk. Als op een dag Olli spoorloos verdwijnt, slaat de paniek toe. Hij is kennelijk ontvoerd, maar waarom en door wie? Op die vragen blijken vele antwoorden mogelijk. De vaste oppas van...

Van de Vlaamse thrillerauteur Toni Coppers zijn op deze blog tot nu toe maar liefst negentien boeken besproken. Laatstelijk waren dat de absolute toppers “ Roofdier ” en “ Onschuld ”. “Roofdier” is het vierde deel in de serie met Alex Berger als middelpunt. En “Onschuld” is de twintigste (!) thriller rond de onverslijtbare commissaris Liese Meerhout. Die eindigde met een uiterst heftige gebeurtenis voor Liese waarvan de nasleep in het op 25 april 2025 verschenen “Een dodelijke biecht” nog steeds een grote rol speelt. Liese overleefde een jaar geleden ternauwernood een moordaanslag. Ze werd op straat neergeschoten en raakte in coma. Daaruit ontwaakt heeft ze weliswaar geen hersenschade, maar ze heeft veel last van zware restverschijnselen. Daardoor kan en mag ze haar werk als commissaris bij de Moordbrigade niet verrichten. Ze is door de dienstleiding en de bedrijfsarts op een zijspoor gezet en heeft daar veel moeite mee, ofschoon het gewoonweg niet anders kan. Haar voortdurende innerli...

In juli 2024 verscheen een fraai uitgevoerde herdruk van “Belangrijk is dat ik niet aan lezers denk”. Deze bundel Zeer Korte Verhalen van A.L. Snijders verscheen oorspronkelijk in oktober 2006. Hij bevat een rijkdom aan ZKV’s zoals alleen Snijders die kon schrijven. Eerder zijn hier “ Het oog van de naald ”, “ Doelloos kijken ”, “ Tat Tvam Asi ” en “ Oh the world Ah the world ” besproken. Stuk voor stuk hoogtepunten uit het werk van Snijders, de grootmeester van de veelzijdigheid. Het boek kent een indrukwekkend voorwoord van thrillerschrijver Mathijs Deen. De laatste alinea daarvan is van een weergaloze schoonheid, daarom volgt zij hier letterlijk: “Ik reed langzaam over de weg waar Snijders woonde. Er stonden eiken aan weerszijden. Het huis was niet goed te zien, een beetje aan het oog onttrokken zelfs, niet alleen door zware eiken, maar ook door een vochtig, onscherp namiddaglicht, alsof het geen huis maar een zinsbegoocheling was, die geprojecteerd werd, als een oude film, een ...