Mélissa Da Costa: Al het blauw van de hemel

In 2019 publiceerde de Française Mélissa Da Costa in eigen beheer haar debuutroman “Tout le bleu du ciel”. Inmiddels heeft ze zes boeken in haar moedertaal geschreven die veel succes hadden.

In maart 2024 verscheen de Nederlandse editie onder de weinig verrassende, maar wel mysterieuze titel “Al het blauw van de hemel”. Het lijvige boek telt maar liefst 640 pagina’s en is (ook) in Nederland nu een bestseller.

De 26-jarige Emile Verger leidt een tamelijk onrustig leven. Terwijl zijn goede vriend Renaud met Laetitia is getrouwd en vader is van Tivan, loopt Emile’s relatie met Laura op de klippen. Dan stort zijn wereld helemaal in bij de diagnose jong-alzheimer. Zijn familie is vol medeleven en medelijden. Emile kan dat niet verdragen.

“Sinds het vonnis is geveld, laten ze hem geen moment met rust. Niemand. Het werkt verstikkend. Hij wil zo snel mogelijk vertrekken, een einde maken aan deze poppenkast.”

Emile neemt een rigoureus besluit en verlaat zijn vertrouwde omgeving op een wel heel bijzondere manier. Hij koopt een camper en plaatst een annonce voor een reisgenoot op zijn laatste reis. Tot zijn verrassing reageert daar de mysterieuze, enkele jaren oudere Joanne Tronier op. Zij komt 700 kilometer liftend naar hem toe, en zonder verdere serieuze kennismaking vettrekken ze samen met de camper. Joanne is klein en bijzonder. Schoorvoetend leren de twee elkaar een beetje kennen. Hun relatie blijft volkomen platonisch, maar wordt wel een zeer hechte vriendschap.

In de Pyreneeën ontmoet Emile de tamelijk vrijpostige wandelaarster Chloë die hem probeert te versieren. Dat blijft bij een enkel intens contact. Joanne wordt voortdurend telefonisch lastiggevallen door een man. Later blijkt wat daar de bepaaldelijk indringende achtergrond van is. Emile en Joanne ondernemen een zware wandeltocht door de bergen, waarbij Emile zijn fysieke én psychische grenzen bereikt.

De aftakeling van Emile raakt in volle gang. Zijn geheugen gaat hard achteruit en zijn gedrag wordt steeds vaker onberekenbaar. Hij nadert het stadium van handelingsonbekwaamheid. Joanne bedenkt een creatieve oplossing waardoor zij hem te allen tijde kan steunen en helpen.

“Zo is Joanne. Een symbool van hoop in een desolaat landschap.”

Na de nodige omzwervingen en ontmoetingen met sympathieke en invoelende mensen strijken ze neer in het ecodorp van Lescun. Vanwege de snel verslechterende gezondheid van Emile blijven de twee daar te midden van fijne mensen. De afloop van het verblijf is natuurlijk voorspelbaar, maar daarom niet minder ontroerend. Als Joanne zus Marjorie van Emile ontmoet, is het slot van het verhaal prachtig en tranen trekkend.

Vanuit een origineel, zij het niet geheel geloofwaardig gegeven heeft Mélissa Da Costa een fraaie roman geschreven. De schrijfstijl is goed en beeldend. De belangrijkste karakters komen tot volle wasdom, waarbij de ontwikkeling van de warme vriendschap tussen Emile en Joanne mooi tot uitdrukking wordt gebracht. Ook de beschrijvingen van nieuwe kennissen van de twee en toevallige passanten zijn voldoende levendig. De reis door de natuur maakt de lezer gewoonweg zelf mee. Datzelfde geldt voor de toenemende drama’s rond de gezondheid van Emile. Vele flashbacks over vooral de eerdere relaties van Emile en Joanne bieden steeds meer inzicht in de beweegredenen van hun gedrag. Zij geven ook duidelijkheid over de betekenis van de titel van het boek.

Een kritische opmerking mag niet ontbreken. De aan de onvergetelijke Godfried Bomans toegedichte uitspraak “Schrijven is schrappen” doet met betrekking tot dit boek wel enig opgeld. Hoe prachtig en meeslepend het verhaal ook is, mij bekroop gaandeweg het gevoel dat de schrijfster het verhaal wel érg breed heeft uitgesponnen. Zulks beïnvloedt de waardering enigszins in neerwaartse richting.

Niettemin krijgt “Al het blauw van de hemel” de kwalificatie “zeer goed” en daarmee vier helder aan de hemel flonkerende sterren. Het biedt vele uren leesplezier, wel voorzien van de nodige menselijke dramatiek.