Cobi van Baars: Vacht!

Vorig jaar maakte Cobi van Baars met haar roman “De onbedoelden” grote indruk. Op 9 september 2025 verscheen haar nieuwe roman “Vacht!”, een opmerkelijke titel. Maar het is dan ook een zeer opmerkelijk boek. In de media zei de schrijfster: “ik wilde een boek schrijven dat nergens over gaat.” Zij is daarin geslaagd, en het bewonderenswaardige is dat het verhaal tóch zeer lezenswaardig is.

Eline van der Veer werkt in een archief in een voormalig klooster. Zij gedijt al een tijd niet echt meer. Hoofdarchivaris Reinier is een wat bazige en irritante man die voortdurend hamert op de nakoming van de procedures. Het bonte gezelschap van archivarissen bestaat verder uit Machteld, Camiel, Pim en Deborah. Zij hebben allen hun speciale karaktertrekjes. Directeur Joke van het archief bemoeit zich vrijwel niet met de werkvloer.

Als Eline op een onbewaakt ogenblik tijdens de dagelijkse koffiebijeenkomst uit haar mond laat vallen dat ze een relatie met haar buurman Jaap heeft, raakt ze verstrikt in deze leugen. Vooral Machteld heeft het er steeds over, zij is nieuwsgierig en niet alleen dat. Eline wordt door haar collega’s veel geplaagd met bijnamen.

Een schaapskudde in de buurt van het archief trekt haar nogal bovenmatige aandacht. Het woord “vacht” wordt welhaast een obsessie voor Eline. Zij gaat regelmatig naar de schapen en probeert een band met de dieren op te bouwen. Een aan de kudde ontleend beeld projecteert ze op Reinier.

“Om Reinier zit geen lucht, maar prikkeldraad. Een kluwen die Eline eigenhandig gespannen heeft in een poging zo min mogelijk over hem te weten te komen. Het lukt steeds beter er stroom op te zetten.”

Collega Machteld is nogal doortastend en nieuwsgierig naar Jaap. Ze nodigt zichzelf uit op een etentje bij Eline, maar zorgt wel voor alles. Eline zegt dan dat Jaap met vakantie is. Het werk op het archief wordt steeds saaier voor Eline.

“De eerste jaren waande ze zich in het paradijs, de jaren daarna gewoon op aarde, de laatste maand in de hel.”

Als donderslag bij heldere hemel blijkt ineens dat Jaap een relatie heeft met een collega van Eline. Er ontstaan hilarische momenten vol samenspanning tussen enkelen om de anderen een rad voor ogen te blijven draaien.

Cobi van Baars heeft een heerlijk ontspannen schrijfstijl. Op zeer aannemelijke wijze beschrijft ze het arbeidsklimaat vol kleine stekeligheden op het werk van Eline. De diverse karakters met hun (eigen)aardigheden komen goed uit de verf. En: het boek gaat inderdaad nergens over. Althans, zo lijkt het. Het gaat echter wel toch over enkele belangrijke onderwerpen in een mensenleven, zoals de behoefte ergens bij te horen, gewaardeerd te worden en overeind te blijven in een omgeving die zich soms tegen je lijkt te keren. De vacht lijkt daarbij een metafoor als hulpmiddel tegen de kou van het leven.

De redding die Eline daarin soms enigszins obsessief zoekt, is gerust origineel te noemen. En zo is een verhaal ontstaan dat veel ontspanning biedt bij het lezen en nergens echt ingewikkeld wordt.

“Vacht!” is een zeer goed boek en krijgt vier sterren.