Sander Kollaard: De laatste dag van de koning

 De in Zweden wonende Nederlandse schrijver Sander Kollaard won tot veler verrassing de Librisprijs 2020 met zijn prachtige roman “Uit het leven van een hond”. Het lezen daarvan bleek een waar genot.

In februari 2021 verscheen bij Uitgeverij Van Oorschot een bundel met vele korte verhalen en essays van zijn hand met de titel “De laatste dag van de koning”.

Het boek geeft een mooi beeld van het ongelooflijk uitgebreide bereik van de pen van de schrijver. De onderwerpen en thema’s zijn van een enorme variëteit. Sommige gaan of lijken te gaan over gebeurtenissen in het leven van Kollaard en zijn echtgenote van Zweedse origine Elin, andere zijn niet zelden aan de fantasie ontsproten verhalen dan wel verhandelingen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Het voert veel te ver daarop in detail in te gaan. De lezer van het boek wacht in ieder geval een boeiende ontdekkingstocht die ongetwijfeld tot verrijking van de geest leidt. En dat is toch een van de belangrijke en vaak beoogde gevolgen van het lezen van een goed boek.

Een willekeurige bescheiden greep uit de stukken geeft het volgende. “En Dassajev verbijsterd achterliet” is een prachtig, op de werkelijkheid gebaseerd  verhaal met een origineel filosofisch tintje over het befaamde doelpunt van Marco van Basten in de EK-finale voetbal 1988 in de wedstrijd Nederland-Rusland. De rol van de Russische keeper Dassajev is daarin het onderwerp van een brede beschouwing.

“Openbaar kunstbezit” met een herinnering aan een beeld van Hildo Krop, “De afstand tot een ramp” over toeval en geluk, “Het einde van de verlichting” over vormen van optimisme, en het titelverhaal “De laatste dag van de koning” over een vorst die omkomt bij een aanslag maar niet door die aanslag, zijn slechts een paar voorbeelden uit de rijke inhoud van de bundel.

In het fantasierijke verhaal “De trogkrabber” dat in maart 2021 verscheen in de onvolprezen serie “Literaire juweeltjes” van Uitgeverij B for Books, wordt de aanwezigheid van een slang in een afgedankte Citroen DS (!) op beeldende én filosofische wijze beschreven.

“Het is immers het noodlot dat we hier zien, dat zonder reden en mogelijk fataal kan toeslaan, vanuit het niets.”   

Zeer aansprekend is de fraaie verhandeling in “Panta rhei” over het werk van de schrijver Stephan Enter, wiens boek “Pastorale” destijds diepe indruk op mij maakte. Kollaard schrijft daarin onder meer:

“En zo tekent Enter fijntjes een probleem dat in de jaren tachtig begon op te spelen en waarmee we nog altijd zitten opgescheept – dat identiteit een vesting kan worden waaruit al te vaak en al te eenvoudig politieke munt wordt geslagen.”

De waardering van Kollaard voor de boeken van Enter is recht uit het hart. Hij analyseert op gedegen wijze de diepere lading van die boeken en straalt daarbij oprechte  bewondering uit.

Sander Kollaard blijkt in deze bundel van vele markten thuis te zijn. Hij is een rasechte stilist die onderwerpen van zeer uiteenlopende aard op immer boeiende wijze behandelt. Het lezen van de bundel “De laatste dag van de koning” geeft vele uren puur leesgenot en biedt een vaak verfrissende kijk op zaken en thema’s des levens. Af en toe is enige subtiele humor in de tekst verweven. De zinnen zijn helder en niet complex. De beeldspraak is niet uitbundig en is waar aanwezig gewoonweg functioneel.

“De laatste dag van de koning” is een zeer goed boek van een veelzijdig auteur dat vier heldere sterren verdient.