Frank van Zwol: Speciale opdracht

 Vandaag, 1 november 2023, verschijnt de nieuwe thriller in de fraaie Tom Brandt-serie van Frank van Zwol. Eerder werden hier “Niemandsland”, “Schokgolf” en “Van de radar” besproken. Alle drie waren zij goed voor vier helder stralende sterren.

“Speciale opdracht” kent meteen een bloedstollende proloog. Op 21 december 2005 ontstaat binnen Schiphol onopgemerkt een extreem alarmerende situatie. Er dreigt een aanslag van ongekende kracht en omvang te worden gepleegd door een treinreiziger met een afschuwelijk wapen.

Het verhaal speelt zich deels af in 1983 en deels in 2005. Oude bekende Tom Brandt werkt als fotograaf voor de MIVD (Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst). In opdracht van zijn chef Berendsen gaat hij op 16 december 2005 naar het Drentse plaatsje Darp waar bij een voormalige kernwapenopslag van de Amerikanen bij graafwerkzaamheden een radioactief betonblok is gevonden. Dat is nogal onrustbarend omdat de opslag al vele jaren daarvoor volledig is geruimd. Het stuk beton blijkt enkele verrassende, onaangename geheimen te herbergen. En er is iets verdwenen. Toms markante vriend Huub Cabot, technicus bij de luchtmacht, komt ook in beeld.

Bij de eerste van vele flashbacks naar 1983 is dienstplichtig soldaat Marvin Kamperduin op 14 november actief tijdens een oefening rond vliegbasis Deelen op de Veluwe. Samen met de spijkerharde sergeant Ger Strijbeek en soldaten Sicco Meijer en Willem Aarnoudse maakt hij deel uit van een eenheid die speciale  opdrachten uitvoert. Bij een daarvan gebeurt een ongeluk waarbij iemand op vreselijke wijze om het leven komt. De daarbij aanwezige Amerikanen gaan dan op een onmenselijke manier om met de betrokkenen.

Bij het onderzoek in 2005 zien Tom en Huub opmerkelijke zaken die duiden op een ongekende doofpotaffaire. Plotseling verschijnt de autoritaire kolonel der marechaussee Frens ten tonele die hen sommeert te vertrekken en hun onderzoek onmiddellijk te staken. Diezelfde Frens, zo blijkt later, speelde in 1983 als majoor ook al een opvallende en gevoelloze rol.

“Achter de tafel zat een officier van de marechaussee die zich had voorgesteld als majoor Frens. Een dertiger met een hoekige, gladgeschoren kin en een politiesnor. … De enorme wolk gewichtigheid rondom Frens was groter dan de verhoorkamer waar ze in zaten.”

Tom en Huub laten zich niet intimideren en gaan door met het ontrafelen van de geheimen rond hun schokkende ontdekkingen in Darp. Zij krijgen daarbij hulp van Anneke Spiering, de inmiddels gepensioneerde humanistisch geestelijk verzorgster van onder meer de speciale eenheid in 1983. Zij kent uit die tijd Marvin Kamperduin en Sicco Meijer. Marvin is behoorlijk verward geraakt en verblijft in een militair tehuis. Sicco heeft de boerderij van zijn ouders voortgezet in het hoge noorden en blijkt een zeer zwijgzame man te zijn.

Langzamerhand komen de achtergronden van de gebeurtenissen uit 1983 aan het licht. Intussen houdt Ger Strijbeek zich met buitengewoon dubieuze activiteiten bezig. Het verhaal wordt steeds spannender en beweegt zich langs verrassende paden naar een ongehoord heftig en mooi slotspel dat allesbehalve een spel is.

Inmiddels is er ook een fraaie boektrailer. 

Frank van Zwol heeft een voortreffelijke pen. In vloeiende en beeldende stijl schept hij in hoog tempo geloofwaardige kaders met aansprekende, goed ontwikkelde karakters. De structuur van het boek is met twee onderling verbonden verhaallijnen mooi gecomponeerd. De plot is niet alleen fraai bedacht en uitgewerkt, maar is ook beangstigend realistisch. Diverse onderdelen van het boek zijn dan ook niet echt fictief.

Heden ten dage zijn terroristische organisaties, aanslagen en criminele activiteiten helaas veel in het nieuws en dat zal naar moet worden gevreesd nooit meer écht anders worden. Een treurige constatering.

De schrijver behandelt uiterst zware thema’s doch heeft ook plaats voor enige lichte, goed gedoseerde humor. Zo is bijvoorbeeld het volgende te lezen.

““O, mijn god”, zei Anneke. Een opmerkelijke uitroep voor een humanist, dacht Tom. De klap was blijkbaar zo hard aangekomen dat ze van haar ongeloof gevallen was.”

“Speciale opdracht” is een boek van buitengewoon hoog niveau dat vijf kraakheldere sterren verdient.