Herman Koch: Luchtplaats

Op 12 december 2024 verscheen “Luchtplaats”, de nieuwe roman van Herman Koch. Mede door het overweldigende aanbod van nieuwe boeken kwam deze schrijver lange tijd hier niet aan bod. De synopsis van zijn nieuwste werk is aantrekkelijk. Heeft het complete verhaal ook die aantrekkingskracht?

De titel doet meteen denken aan een gevangenis, en die speelt dan ook een belangrijke rol. Simon Hanson is een bestsellerschrijver. Zijn echtgenote Hanna werkt bij de Landelijke Recherche. Zij klaagt over het ouder worden en het daardoor ontstaande gebrek aan aandacht van andere mannen. Hun oudste zoon studeert aan de TU in Delft, de tweede zoon Niek zit voor zijn eindexamen. Laatstgenoemde krijgt een hoogoplopend conflict met zijn docent aardrijkskunde, waardoor het onwaarschijnlijk wordt dat hij zal slagen.

Als Simon op verzoek een voordracht houdt voor een leesclub van gevangenen, ontdekt hij literair talent bij de veroordeelde crimineel Derek L.. Deze heeft via eigen richting onrechtvaardigheden op nogal rigoureuze wijze rechtgezet. Bij het uitkomen van het eerste boek van Derek krijgt deze op verzoek van Simon enkele dagen verlof onder voorwaarden om de boekpresentatie mee te kunnen maken.

Simon gaat met Derek naar een talkshow van de (hem ook) bekende presentator Hans Rombouts. De discussie tussen Derek en Hans loopt heel hoog op. De aankomende schrijver weert zich spitsvondig in de show en oogst daarmee volop waardering.

Bij een bezoek aan Simon en Hanna van zijn vriend van de middelbare school Gerard Maasland en diens vrouw Annabel rijzen grote spanningen.

“Tijdens ons etentje had Annabel naar Gerard gekeken als naar een doodgereden egel. Aan mij de taak om de resten van het asfalt te schrapen.”

Gerard geeft een manuscript voor zijn eerste boek ter lezing en advisering aan Simon die hem de mantel uitveegt. Intussen wordt een poging gedaan de beruchte crimineel Theo F. met bijzondere middelen een bekentenis te ontfutselen. Het verhaal eindigt dan op een enigszins onthutsende wijze die een zwaar beroep doet op het rechtvaardigheidsgevoel.

Herman Koch is een gelouterd schrijver. Vele jaren vóór de start van deze blog maakten “Zomerhuis met zwembad” en natuurlijk vooral het terecht zeer succesvolle “Het diner” grote indruk. Op 20 september 2021 is “Een film met Sophia” hier besproken. Koch heeft veel meer boeken op zijn naam.

De heldere en kernachtige schrijfstijl van Koch is bekend. In hoog tempo trekt hij de lezer het verhaal in om daarna niet meer los te laten. Op vaardige wijze bouwt hij onderhuidse spanning in en af en toe is er ook, soms onderkoelde, humor. Deze elementen maken het lezen tot een zeer aangename bezigheid. Daaraan draagt ook de mooie structuur van het verhaal een steentje bij. Aardig is dat diverse vragen onbeantwoord blijven, doch dat stoort geenszins.

Het kernthema van het boek is dat vele mensen een onverwachte duistere kant hebben waarmee ze in het dagelijkse leven ook nog eens niet zelden  gewoon wegkomen.

“Luchtplaats” is zonder meer boeiend van begin tot eind. Het is een zeer goed boek en verdient vier geladen sterren.