Elvira Lindo: Open hart

 De wervende flaptekst van deze familieroman bracht me ertoe het op 8 juni 2022 verschenen “Open hart” van de Spaanse schrijfster Elvira Lindo te willen lezen. Het verhaal gaat over haar eigen familie en is in hoofdzaak een ode aan de gepassioneerde liefde tussen haar vader en moeder.

Vader Manolo ligt in het begin van het eerste hoofdstuk in het ziekenhuis en Elvira en haar zus zijn bij hem op bezoek. Vanuit dit startpunt begint een serie terugblikken in de tijd. De welhaast despotische grootmoeder Sagrario en haar geestelijk gehandicapte zoon (Elvira’s oom dus) Paquito verschijnen in soms amusante scènes ten tonele. Opmerkelijk eigentijds daarbij is de oplichting van Sagrario door haar pensiongast Fernando, ook Fernandito genaamd, die haar veel geld aftroggelt ten behoeve van zijn gokverslaving. Hij verdwijnt met de noorderzon als zijn bedrog ontdekt wordt.

Dan komen belangrijke gebeurtenissen uit het leven van Elvira’s vader aan de orde, al dan niet in samenhang met haar eigen leven. Vaders rol bij de bouw van een enorme stuwdam geeft hem veel aanzien. Als moeder tamelijk jong overlijdt, heeft dat grote invloed op vader en de kinderen van het gezin. Elvira heeft veel steun van haar broers Lolo (Manuel) en Chechi (César), en haar zus Inma.

Het gevoelsleven in de puberteit van Elvira en haar seksuele ontwaken krijgen op charmante wijze ook de nodige aandacht. Veel later in het verhaal spreekt de bewondering van de rol van vader in haar leven, nadat hij tamelijk snel na het overlijden van moeder is hertrouwd. Ze zegt dan het volgende over hem.

“Toch had ik altijd begrip voor je. Jouw onafhankelijkheid was goed voor mij, want die ging hand in hand met de mijne. Als jij mij niet nodig had, kon ik vrij zijn. Ik wilde niet dat je op het bankje voor ons huis op me zat te wachten. Zonder moeder en met een vader die nu met een andere vrouw in het centrum woonde, zo kreeg ik mijn onafhankelijkheid van het ene op het andere moment.”

Uiteindelijk –zoals het meestal in een mensenleven gaat- overlijdt ook vader, en denken de kinderen met grote dankbaarheid en respect aan hem terug.

Elvira Lindo is een stiliste van het zuiverste water. Haar schrijfstijl is zeer soepel waardoor het verhaal zich lenig in de tijd beweegt. Het kost de lezer geen inspanning van enige betekenis de wederwaardigheden van de familie in hun onderlinge samenhang te volgen. Het woordgebruik is eenvoudig en doeltreffend, en de schrijfster is wars van gewrongen metaforen. Uit het verhaal komt helder naar voren hoe Elvira is geworden wie zij is. Dat is in feite de les van dit boek: de mens wordt in hoge mate gevormd door zijn komaf en de warmte van het gezin en de familie.

De waardering van het boek geeft wel hoofdbrekens. Een familieroman als deze blijkt mij wat minder dan verwacht aan te spreken. Maar dat is wel heel persoonlijk, en stelregel bij een oordeel is –dan wel zou moeten zijn als ik denk aan sommige professionele recensenten, zoals recentelijk de rel rond de bespreking van “Vrije vogels” van Ilja Gort in de NRC- dat de beoordeling recht moet doen aan het gehele lezerspubliek.

“Open Hart” is zonder meer een goed boek en krijgt vanuit subjectiviteit van mij alsdan drie glasheldere sterren. Voor de echte liefhebbers van familieromans is het verhaal mede door zijn literaire kwaliteit zeer goed en komt het dan ook in aanmerking voor vier sterren.