Stephan Enter: Compassie

 Na “Pastorale” (2019; 4*), “Winterhanden” (1999; 4*) en “Grip” (2011; 5*) van stilist bij uitstek Stephan Enter was zijn roman “Compassie” uit 2015 aan de beurt. De verwachtingen waren na de prachtige genoemde boeken hoog. Werden zij bewaarheid? Helaas niet.

Frank van Luijn is in dit boek de ik-figuur. Hij is bijna veertig jaar, en zijn leven kenmerkt zich tot dusverre door diverse relaties met vrouwen, welke relaties telkenmale niet bestendig bleken. Dat wordt mede veroorzaakt door de levensinstelling van Frank. Hij wil geen langjarige verplichtingen aangaan.

Na de zoveelste verbroken relatie gaat hij internetdatingsites bezoeken. Ook dat levert weinig op. Juist op het moment dat hij ermee wil stoppen, valt zijn oog op een vrouw met een interessant gezicht. Deze Jessica Steenkamp blijkt een intelligente, intrigerende en gecompliceerde vrouw te zijn. De twee krijgen een merkwaardige relatie. Frank raakt gebiologeerd door haar persoon, maar er ontbreekt iets essentieels.

“Misschien, denk ik, zijn er vrouwen voor wie je geen liefde of begeerte voelt, maar alleen tederheid.”

Bij de academische promotie van Jessica ontmoet hij haar bijzonder vriendelijke Duitse familie. Daarna wordt alles op een al te verwachten wijze weer anders. Het laatste korte hoofdstuk laat de lezer echter in vertwijfeling achter. Wat is er nu eigenlijk aan de hand?

Stephan Enter heeft een vloeiende schrijfstijl, dat staat buiten kijf. Zijn verhalen in de drie eerstgenoemde boeken zijn mooi van compositie en gelardeerd met fraaie stijlbloempjes. In “Compassie” is dat veel minder het geval. Het boek moet natuurlijk de vraag oproepen met welk personage men de meeste compassie moet hebben. Die vraag kan probleemloos subjectief worden beantwoord. 

Maar een substantieel deel van het boek wordt gevuld met beschouwingen over en beschrijvingen van seks zonder passie vanwege bepaalde onvolkomenheden. Dat is heel even functioneel, maar het wordt vervolgens tot vervelens toe herhaald. Ongetwijfeld kunnen lezende diepzeedenkers daar allerlei prachtige, klinkende theorieën bij bedenken. Maar ik kan dat in dit geval niet en wil het ook niet. Na de vorige boeken was “Compassie” een tegenvaller.

Opvallend is dat op internet een aantal lovende besprekingen van het boek staan. Dat rijtje wordt vandaag niet uitgebreid.

“Compassie” is geen écht goed boek en krijgt tweeëneenhalve ster.