Boekrecensies van Charles Kuijpers

Het mogen schrijven van het jaarlijkse Boekenweekgeschenk is voor een schrijver een grote eer. Hij/zij wordt daarmee opgenomen in een illustere rij van grote auteurs. Maar het is bepaaldelijk niet gemakkelijk. Het schrijven van een novelle in het keurslijf van iets meer dan 90 pagina’s op klein formaat is geen sinecure, en niet iedereen van de uitverkorenen slaagt erin een lezenswaardig en compleet verhaal te produceren in dit bestek. Van de boekjes sinds het jaar 2000 vond ik “Zomerhitte” van Jan Wolkers, “De pianoman” van J. Bernlef, “Een tafel vol vlinders” van Tim Krabbé, “Heldere hemel” van Tom Lanoye, “Een mooie jonge vrouw” van Tommy Wieringa, “Broer” van Esther Gerritsen en “Een makkelijk leven” van Herman Koch zeer de moeite waard. Het Boekenweekgeschenk 2020 is “Leon & Juliette” van Annejet van der Zijl. Het waargebeurde verhaal gaat over de onmogelijke liefde tussen Leon Herckenrath, die in 1818 vanuit Monster naar Charleston in Amerika emigreerde, en de

In deze barre tijden wordt naarstig gezocht naar een medicijn tegen corona. Dat gaat nog lang duren, zo luiden de voorspellingen. Intussen worden wij allen heen en weer geslingerd tussen hoop en vrees. Pas nu merk je hoe belangrijk en vanzelfsprekend sociale contacten zijn, we missen ze elke dag meer. De zorgen om ouders, kinderen, kleinkinderen en vrienden nemen de macht over. Gedachten tollen door je hoofd, het is nog maar zelden rustig in je brein. Lezen is een bezigheid bij uitstek om die rust terug te brengen en je even uit de ellende van alledag te halen. Maar dat valt niet mee nu. Velen zeggen dat de concentratie ontbreekt om het verhaal van een boek op te nemen.  Ik ervaar dat zelf ook. Er is een begin van een leesdip ontstaan die juist nu zeer ongewenst is.  Blijven proberen, luidt het advies. Een tip: probeer eens een boek met zeer korte verhalen of gedichten, of een combinatie daarvan.  Een mooi voorbeeld is het lijvige (537 bladzijden!) boek “Helemaa

De Boekenweek 2020 heeft als thema “Rebellen en dwarsdenkers”. Er wordt aandacht gevraagd voor auteurs die in deze categorie passen. In de toelichting op het thema valt te lezen: Het lef van schrijvers om taboes te doorbreken en een steen in de vijver te gooien is van levensbelang voor onze samenleving. Daarom koesteren we de vrijheid die door schrijvers genomen wordt om tegen de stroom in te werken, om dwars en vervelend te zijn, onaangepast en onafhankelijk. Zoals gebruikelijk is ook dit jaar een Boekenweek-essay verschenen. Het is van de hand van Özcan Akyol, in de wandelgangen gemakshalve omgedoopt tot Eus. Hij is wijd en zijd bekend als columnist en televisiemaker, en heeft ook enkele boeken op zijn naam. Het essay, een boekje van netto 57 pagina’s in bescheiden formaat, is getiteld “Generaal zonder leger”. Het is een uiterst vermakelijk pamflet waarin Eus rebels en dwars tegen talloze heilige huisjes in de boekenwereld schopt. Voordat het verscheen, was het al

Na “ Als padden schreeuwen ” uit oktober 2014 bleef het jarenlang stil rond inspecteur Paul Vegter, de sympathieke hoofdpersoon in de thrillerserie van Lieneke Dijkzeul (1950). In 2017 verscheen wel nog een standalone van haar hand, getiteld “Dagen van schaamte”. Dat boek heb ik niet gelezen. Tot vreugde van de vele fans maakt Vegter in maart 2020 opnieuw zijn opwachting in “Een vorm van verraad”. Hij staat aan de vooravond van zijn huwelijk met zijn veel jongere collega Renée Pettersen als het paar enkele dreigbrieven ontvangt. Die blijken geen loze dreigementen te bevatten want kort daarna wordt er midden in de nacht met een kalasjnikov een kogelregen op hun huis afgevuurd. Paul en Renée komen met de schrik vrij.  Mede ter geruststelling van hun goede buurman Warman krijgen ze persoonlijke beveiliging van de specialisten Hans Willems en Michael Baljuw. Met hun goed bedoelde professionaliteit werken deze mannen enigszins op de zenuwen van Paul en Renée. In de laats

Het prachtig geschreven sfeervolle boek “ De stilte van de witte stad ” van Eva García Sáenz de Urturi en zijn opvolger “ De riten van het water ” behoren voor vele lezers tot de beste boeken van de laatste tijd. Het zijn weliswaar thrillers maar de fraaie beschrijvingen van Vitoria en andere plekken in Spaans Baskenland in de trant van Carlos Ruiz Záfon én de mooi uitgediepte hoofdpersonen geven de lezer regelmatig een heerlijk gevoel van serene rust. Het ontbreken van expliciete beschrijvingen van de gruwelijke moorden draagt daar in belangrijke mate aan bij. Op Netflix is inmiddels de verfilming van het eerste boek beschikbaar. De titel ervan is “El silencio de la ciudad blanca”; let goed op de juiste spelling anders vind je hem niet! Is deze film de moeite waard? Het komt nogal eens voor dat de film gemaakt naar een goed boek na het lezen ervan tegenvalt. Dat heeft met een aantal factoren te maken. Ook in dit geval zal de film velen niet bevallen. Dat geldt uiteraar

Deze maand verscheen "Een vorm van verraad", de nieuwe thriller van Lieneke Dijkzeul met de sympathieke en menselijke inspecteur Paul Vegter in de hoofdrol. De recensie ervan zal zeer binnenkort hier verschijnen. Als "voorbereiding" daarop nu de recensie van haar vorige boek (uit 2014!) met Vegter. Lieneke Dijkzeul is schrijfster van een serie thrillers met de politiemannen Paul Vegter en Sjoerd Talsma. De rij begon in 2006 met “De stille zonde” dat goed onthaald werd. Daarna verschenen “Koude lente” (2007), “De geur van regen”(2009), “Verloren zoon”(2011) en “Wat overblijft”(2012), stuk voor stuk zeer lezenswaardige boeken. In september 2014 rolde alweer het zesde deel “Als padden schreeuwen” van de persen. Ofschoon de boeken prima afzonderlijk leesbaar zijn, kennen trouwe lezers van Dijkzeul de ontwikkeling van de privélevens van Vegter en Talsma. De eerste is weduwnaar en na een teruggetrokken leven vindt hij weer geluk met zijn nieuwe liefde co

De eekhoorn is een van de verstandigste dieren in de vaak prachtige verhaaltjes van Toon Tellegen. In een nog niet opgetekend verhaal vertelde de eekhoorn vanmiddag aan de mier over de krankzinnige taferelen in de supermarkt van het dierenbos. De winkel leek wel een maanlandschap met bomkraters.  Vele schappen waren leeg, vooral die van de pasta en het wc-papier. “Wat is er toch aan de hand?”, vroeg de mier nietsvermoedend. “De dieren zijn op hol geslagen door de maatregelen rond het coronavirus”, zei eekhoorn. “Vooral de hamsters kopen alles op in de winkel, het lijkt wel alsof ze voor hun winterslaap staan. Het is een raadsel wat ze met al die spullen moeten. Nogal vreemd aan het begin van de lente, vind je ook niet?”  Mier knikte begripvol. “Het is volgens de mus die naast onderwijzer ook onze premier is, ook helemaal niet nodig.”  De eekhoorn zei dat hij een veel beter idee had. Hij was niet bang voor het wegvallen van de bevoorrading van de win

Door zijn verpletterende entree in Nederland met het schitterende “ De acht bergen ” (2016) vestigde Paolo Cognetti in 2017 in één klap alhier zijn naam als schrijver. Het verhaal is een prachtig epos over zuivere vriendschap, liefde, de rol van het lot in het leven, eenzaamheid, natuurpracht en niet in de laatste plaats de dood. Na dit prachtige boek verschenen achtereenvolgens twee oudere werken van Cognetti, te weten “De buitenjongen” (2013/2018) en “ Sofia draagt altijd zwart ” (2012/2019) in Nederlandse vertaling. Deze boeken maakten, althans op mij, veel minder indruk.  Dit jaar verscheen “Zonder de top te bereiken”, oorspronkelijk uit 2018. Vermoedelijk is dit zijn meest recente boek. Het verhaal speelt zich af in het Dolpo-gebied, gelegen in de Himalaya in Noordwest Nepal. De verteller, de ik-persoon, onderneemt in oktober 2017 een bergtocht op grote hoogte (+5000 meter) met zijn vrienden Nicola en Remigio. De Nepalese gids Sete en zijn helpers vergezellen d

Sander de Hosson is longarts in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen. In zijn werk heeft hij veel te maken met ongeneeslijk zieke patiënten voor wie palliatieve zorg op weg naar het onvermijdelijke einde van groot belang is. Genezen is maar een deel van mijn werk, zegt hij. Hij is veel bezig met de kern van de palliatieve zorg, zijnde het verlichten van ondraaglijke pijn en het bieden van een luisterend en begripvol oor.  De Hosson heeft een zeer lezenswaardige blog op http://sanderdehosson.webnode.nl , waar via het menu rechtsboven diverse prachtige columns te vinden zijn. In maart 2018 verscheen “Slotcouplet”, waarin ruim vijftig van de columns van De Hosson in boekvorm zijn opgenomen. Het boek beleefde in september 2019 al zijn tiende druk. Uit het voorwoord: “Hoe graag ik als arts soms ook anders wil, de dood is een gegeven. Uiteraard streef ik de beste gezondheid van mijn patiënten na, maar als een ziekte de overhand neemt en de laatste fase in zicht komt, besef

Een waardering met vijf ballen (sterren) in de boekenbijlage van de NRC belooft in het algemeen een boeiend boek. Is “Het bolwerk” van journalist Matilda Gustavsson daar een schoolvoorbeeld van? Het antwoord is een volmondig “ja”. De Nobelprijs voor de literatuur 2018 werd niet uitgereikt. Aan dit volstrekt ongebruikelijke fenomeen lag een werkelijk onvoorstelbaar schandaal ten grondslag. Dat werd veroorzaakt door “macht en misbruik achter de gesloten deuren van de Zweedse Academie”, zoals de ondertitel van het boek luidt. De in 1946 geboren Fransman Jean-Claude Arnault is de echtgenoot van de in Zweden vermaarde dichteres Katarina Frostenson. Deze dame was lid van de Zweedse Academie, een eerbiedwaardig instituut bestaande uit achttien personen van hoge statuur die voor het leven gekozen zijn. De Academie is onder meer verantwoordelijk voor de toekenning en uitreiking van de Nobelprijs voor de literatuur. Matilda Gustavsson werd als onderzoeksjournalist van het Zweed

De Librisprijs is een van de belangrijkste literaire prijzen in Nederland. De prijs gaat naar de beste oorspronkelijk Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar. Veel lezers kijken elk jaar belangstellend uit naar de lijst met genomineerde boeken. Gisteren zijn de zes overgebleven kandidaten bekendgemaakt. Het is zoals vaak een mooie lijst. Drie van de zes boeken heb ik gelezen. Ik kan volmondig beamen dat ze zonder twijfel op de lijst thuishoren. In alfabetische volgorde van schrijversnaam gaat het om de volgende werken. “ Zwarte schuur ” (5*) van Oek de Jong is een schitterende roman over de schilder Maris Coppoolse. Het verhaal is overweldigend in zijn vele schakeringen en zijn rijkdom aan prachtige sfeertekeningen. Het is “een gevalletje literaire overmacht” (boekverkoper Manda Heddema). “ Uit het leven van een hond ” (4*) van Sander Kollaard beschrijft in hoofdzaak een dag uit het leven van Henk van Doorn en diens hond Schurk. Het verhaal is van een welhaast

Evenals in haar vorige thriller “ Boeman ” uit 2019 is misdaadjournalist en schrijver Ras Mus de hoofdpersoon in het nieuwe boek “Het spel” van Lineke Breukel.  Zoals in opmerkelijk veel boeken in dit genre is ook Ras iemand met diverse privéproblemen. Hij is pas 45 jaar, maar al weduwnaar. Zijn echtgenote Emma die begrijpelijkerwijs regelmatig in zijn gedachten is, overleed jong. Ras heeft OCD (obsessieve compulsieve dwangstoornis). In het verhaal speelt die stoornis een ondergeschikte rol. En inmiddels heeft hij een kunstknie. Ras heet eigenlijk Rasmus Rasmussen, maar heeft zijn naam gemakshalve ingekort. Over de betekenis van Ras Mus maakt hij het volgende grapje. “Ras de Muis voor Zweden en Denen. Maar in Nederland heb ik vleugeltjes in plaats van een staart.” Samen met zijn twintigjarige dochter Annelie slaat hij zich door het leven. Ras heeft pas zijn eigen boek “Dossier Witte Zwaluwen” voltooid. Het verhaal van “Het spel” speelt zich anders dan in “Boeman

Een taal is altijd in beweging. Soms tot vreugde van de gebruiker, soms tot afgrijzen, en soms is er een ontwikkeling die door de meeste taalgebruikers als neutraal wordt ervaren. Ook onze moerstaal is beweeglijk. Zoals steeds zijn er veranderingen in de spreektaal. Een terugkerend verschijnsel is een onevenredig gebruik van een bepaald woord.  Een voorbeeld uit het verleden is het ongebreidelde gebruik van het woord “vet” om aan te geven dat men iets geweldig vond. Later werd dat “cool”, en er zijn nog meer varianten voorbijgekomen. De laatste tijd is een onstuitbare opmars van het woord “super” waar te nemen. Let er maar eens op: vooral in gesproken taal hoor je het aan de lopende band op radio en televisie en in gezelschap.  Iets of iemand is superlief, supermooi, superirritant, superlelijk, super en ga zo maar door. De toevoeging “super” geeft aan dat de in het tweede lid bedoelde hoedanigheid in zeer grote mate aanwezig is, aldus Van Dale.  Daarnaast kennen we het