Paolo Cognetti: De acht bergen

Wat een prachtig boek ! Zo kort zou de recensie kunnen zijn van “De acht bergen” van de Italiaanse schrijver Paolo Cognetti. Maar dat zou geen recht doen aan dit meesterwerkje.

Hoofdpersoon en ik-figuur in het verhaal is Pietro Guasti. Hij woont met zijn ouders in Milaan. Zijn vader Giovanni is chemicus en gefrustreerd door zijn werkkring. Hij en zijn echtgenote zijn fervente bergsporters en nemen Pietro al op jonge leeftijd mee op vakanties naar het bergdorpje Grana, bij de berg Grenon. Daar raakt Pietro bevriend met Bruno Guglielmina, een rasechte bergbewoner. Die vriendschap wordt zeer hecht. Intussen heeft Giovanni door een drama waarvan hij ten onrechte de schuld krijgt, ook nog eens problemen in zijn familiekring.

Vader is een lastig mens. Zo lezen we op bladzijde 158:

“Als hij in de buurt was, bestond alleen hij: zijn karakter eiste dat onze levens om het zijne draaiden.”

Als vader op spreekwoordelijk eenzame wijze plotseling overlijdt, krijgt hij als grafschrift de fraaie poëtische tekst “de herinnering is het mooiste toevluchtsoord” mee.

De levens van Pietro en Bruno verschillen enorm. Pietro wordt documentairemaker en trekt de wijde wereld in, terwijl Bruno zich als het ware verschanst op zijn plekje in de Alpen. Op reis in Nepal, het land waaraan Pietro zijn hart verpandt, hoort hij het mooie filosofische verhaal van de acht bergen.

Dan komt op een bijzondere wijze een vrouw in hun beider levens. Lara steelt onmiddellijk het hart van de lezer. Ook hier toont zich de ware vriendschap tussen Pietro en Bruno op fraaie wijze in hun onbaatzuchtigheid.

Het boek eindigt op een even dramatische als mysterieuze wijze. De kern wordt daar aan de fantasie van de lezer gelaten.

Paolo Cognetti heeft voor dit boek al enkele belangrijke prijzen gekregen. En terecht, het is adembenemend in zijn waarachtigheid en schoonheid. Het verhaal is een prachtig epos over zuivere vriendschap, liefde, de rol van het lot in het leven, eenzaamheid, natuurpracht en niet in de laatste plaats de dood.

De stijl van Cognetti verdient een schoonheidsprijs. De beschrijvingen van de natuur en de intermenselijke relaties zijn van een zeer hoge kwaliteit. Regelmatig duiken prachtige zinsneden op in het verhaal. Zo zegt Pietro op bladzijde 184:

“Het was vooral mijn vermogen om alleen te zijn dat ik moest beschermen. Ik had tijd nodig gehad om te wennen aan de eenzaamheid, om die tot een plek te maken waar ik kon neerstrijken en me op mijn gemak kon voelen, en dus had ik altijd het idee dat er iets wrong en ging ik telkens terug naar het huis, om weer met de eenzaamheid vertrouwd te raken.”

Vooral maar niet alleen de natuur wordt prachtig beschreven. De lezer waant zich regelmatig hoog in de besneeuwde bergen en voelt de soberheid en de romantiek van het leven van Bruno aldaar.

De slotzin van het boek dreunt met de Nepalese wijsheid in het achterhoofd nog lang na:

“En dat mensen zoals wij, die op de eerste en hoogste berg een vriend hebben verloren, niets anders rest dan dwalen over de acht bergen.”

Het boek van Cognetti is van sublieme kwaliteit en krijgt vijf sterren !