Vasco van der Boon e.a.: De val van SNS Reaal

Liefhebbers van werkelijk gebeurde financiële thrillers kwamen het afgelopen decennium ruimschoots aan hun trekken. In betrekkelijk korte tijd verschenen boeken als “De prooi” (2008) van Jeroen Smit over de neergang van ABN AMRO, “Het drama Ahold” (2009) van Jeroen Smit over het boekhoudschandaal en meer rond Ahold, en het tweeluik “De vastgoedfraude” en “De ontknoping” (2012) van Vasco van der Boon en Gerben van der Marel over de immense, schokkende zwendel in de Nederlandse vastgoedwereld, in het bijzonder bij het Bouwfonds en Philips Pensioenfonds. Vooral, maar niet alleen, namen als Jan van Vlijmen en Nico Vijsma staan bij de lezer ervan blijvend in het geheugen gegrift. Onthullend en onthutsend!

Recentelijk kwam het boek “De val van SNS Reaal” uit 2013 van vijf journalisten van het Financiële Dagblad, onder wie Vasco van der Boon, in mijn bezit. En óók dit boek is bijzonder intrigerend en boeiend voor de in de financiële wereld geïnteresseerde lezers. Vandaar een bespreking, al is het onderwerp natuurlijk niet actueel meer.

Het boek begint met het aanvankelijke succesverhaal van de flamboyante leider van SNS Reaal Sjoerd van Keulen. Deze man wilde van SNS een grote speler in de markt maken en overspeelde zijn hand met te veel overnames in korte tijd. In 2013 is het bedrijf vrijwel failliet.

Belangrijkste oorzaak daarvan is de loden last die SNS torst na de overname van Bouwfonds Property Finance. Een relatieve gigant in financiering van bedrijfs- onroerend goed, gelieerd geweest met het op dit vlak dubieuze Bouwfonds. En jawel, daar komen oude bekenden uit de vastgoedfraude weer in beeld, zoals Jan van Vlijmen en Cees Hakstege. Maar ook namen als Willem Endstra en de vastgoedmagnaat Roger Lips zijn uitermate beladen.

Onder druk van de crisis op de onroerendgoedmarkt wordt SNS Property Finance een molensteen om de nek van SNS. Interimmanager Buck Groenhof zal wel even orde op zaken stellen, maar ook hij blijkt corrupt en onbetrouwbaar. Als zijn voormalige medewerkster Hetty van de Laar de klok luidt, is zijn val nabij. En aldus geschiedt.

Er ontstaat vervolgens een even boeiend als ingrijpend verhaal rond een mogelijk privaat reddingsplan voor SNS Reaal. De beschrijving van de machtsstrijd en de onderhandelingen tussen de betrokken partijen, waaronder verzekeraar ASR en een investeringsfonds, is bijzonder interessant. Gaandeweg krijgt de lezer ook een beeld van de rol van de betrokken topambtenaren, zoals Raab en Salden van het Ministerie van Financiën, en Sijbrand van De Nederlandsche Bank. Zij hadden het allesbehalve gemakkelijk.

De nationalisatie van SNS Reaal blijkt onontkoombaar en gebeurt op 1 februari 2013. In één klap zijn de aandelen van particuliere beleggers en ongeveer één miljard euro aan achtergestelde obligaties waardeloos geworden. De toenmalige minister van Financiën Dijsselbloem baarde met deze ingreep opzien in geheel Europa.

Er was daarna nog wat gedoe over de afwikkeling van de beloning van de vertrekkende topmannen Latenstein en Lamp. De nieuwe topman werd Gerard van Olphen.

Bij het debat over de gang van zaken bij de nationalisatie van SNS Reaal in de Tweede Kamer bleek weer eens hoe kortzichtig de politiek kan zijn. De auteurs geven als volgt hun harde maar terechte oordeel daarover:

“Van de ene op de andere dag raken beleggers hun geld kwijt. Opmerkelijk is dat de Tweede Kamer hier niet over is gevallen. Het parlement praat liever over het salaris van Gerard van Olphen, de nieuwe topman van SNS Reaal, dan dat er een fundamentele discussie over de toepassing van de Interventiewet wordt gevoerd.”

Het kwintet journalisten van het FD Vasco van der Boon, Pieter Couwenbergh, Cor de Horde, Pieter Lalkens en Martine Wolzak heeft met het schrijven van dit boek een prestatie van formaat geleverd. Het verhaal leest als een financiële thriller en is zeer toegankelijk geschreven. De lezer moet zich af en toe in de ogen wrijven en zich dan weer realiseren dat het toch echt volledig non-fictie is.

“De val van SNS Reaal” is welhaast verplichte kost voor eenieder met een financiële achtergrond en/of interesse in het wel en wee in die wereld. Ook dit boek geeft een onthutsend beeld over de gebruiken in de wereld van “hoogmoed, het snelle geld en blinde ambitie”, aldus de ondertitel van het boek.

Het kan in zijn genre worden beschouwd als zeer goed.