Herman van Veen: Voor het eerst

Herman van Veen is in vele opzichten een fenomeen. Zijn theatervoorstellingen waren en zijn door de jaren heen van buitengewoon hoge kwaliteit, dat blijkt ook uit eigen waarnemingen. Dat geldt evenzeer voor zijn liedteksten en de andere teksten die hij bezigt. Talloze liedjes van Herman zijn bij velen in het geheugen gegrift. Niet alleen humoristische maar ook serieuze.

Recentelijk verscheen een boekje van zijn hand met verhalen over ouder worden. De titel “Voor het eerst” is fijnzinnig gevonden. De achtergrond ervan blijkt uit het motto van het boek:

“Ouder worden

Doe je voor het eerst

Alles is fris en nieuw

Er gaat een wereld

Voor je dicht”

Het boek begint met een droom van Herman over zijn opa in de Thalys vanuit Parijs naar Amsterdam. Daarbij komen in flarden jeugdherinneringen voorbij. Vervolgens beschrijft Herman een bezoek aan de huisarts en dan vooral de mijmeringen tijdens de lange zit in de wachtkamer. Humor en ernst wisselen elkaar daarbij af. Zo komt de volgende grappige opmerking langs:

“Na mijn gehoortest vroeg de keel-, neus- en oorarts zich in alle ernst af of er vleermuizen in mijn familie voorkwamen.”

Een breed scala aan herinneringen passeert de revue, waaronder oorlogsherinneringen. Diepe indruk op de lezer maken ongetwijfeld de passages over het levenseinde van pianist Erik van der Wurff, die een groot deel van het muzikale oeuvre van Herman componeerde en met wie Herman zo’n halve eeuw optrad. 

Aan het slot van het boek wordt een grote hoeveelheid intrigerende vragen gesteld, die alle beginnen met “wanneer”. Het beantwoorden ervan is aan de lezer. De fantasie en het geheugen worden flink geprikkeld.

Herman van Veen is een taalvirtuoos. Het mag dan ook geen verbazing wekken dat zulks ook tot uitdrukking komt in dit boek. Als vanzelfsprekend is het taalgebruik vlekkeloos, helder, zuiver, humoristisch, ingetogen, expressief, ontroerend, ernstig en poëtisch. Twee redactionele slippertjes mogen de pret niet drukken.

Het lezen van dit boek is een waar genot. Het gaat in hoofdzaak wel over ouder worden maar heeft ook een universele lading.

“Voor het eerst” is zeer lezenswaardig en krijgt vijf heldere sterren.