Paolo Giordano: Het menselijk lichaam

Recentelijk verscheen "De hemel verslinden", de nieuwe roman van Giordano. Als "proloog" op de recensie ervan hierbij de recensie van zijn prachtige tweede roman uit 2013 die diepe indruk op mij maakte.

Na het in 2009 verschenen “De eenzaamheid der priemgetallen” van Paolo Giordano, een prachtig verhaal over een bijzondere vriendschap, bleef het geruime tijd stil. Totdat in februari 2013 zijn tweede boek “Het menselijk lichaam” van de persen rolde.

Het verhaal gaat hoofdzakelijk over de missie van een groep Italiaanse soldaten naar Gulistan in Afghanistan. Aanvankelijk is de hoofdpersoon luitenant Alessandro Egitto, een jonge arts die in zijn jeugd door zijn ouders Ernesto en Nini steeds is achtergesteld bij zijn veelbelovende zus Marianna. Alessandro is ondanks die tegenwind arts geworden en wordt uitgezonden naar Gulistan waar hij dient onder kolonel Ballesio. In de fob (zoals het kampement –vermoedelijk gekscherend want het is de afkorting van “free on board”- wordt genoemd) verblijven militairen van diverse pluimage, zoals kapitein Masiero, de geharde en ervaren korporaal Cederna, het moederskindje korporaal Ietro, de gigolo adjudant René, het zwarte schaap Mitrano en de enige vrouw ter plaatse Zampieri.

Het leven van de soldaten in op het oog tamelijk zinloze missie is zeer ongemakkelijk. Enorme verveling, een massale voedselvergiftiging, het onderling treiteren van de manschappen, het zich laten voorstaan op hogere rang en een zware aanval van de taliban op de fob zijn gebeurtenissen die diepe sporen trekken in het leven van de soldaten. Als een karavaan vanuit het kampement vertrekt om een aantal Afghaanse chauffeurs (die door de taliban als collaborateurs worden beschouwd) te escorteren naar veiliger oorden, breekt onderweg de hel los.

Alessandro ontmoet zijn vroegere vlam Irene Sammartino die intern onderzoeker is bij de landmacht. Zij blijkt later een dubieuze rol te spelen in een intrige die Alessandro bijna de kop kost.

In het kader van de behandeling van de post traumatische stress stoornis (PTSS) komt de legerpsycholoog Andrea Finizio op het toneel. Zijn gesprekken met enkele van de militairen zijn heel bijzonder en fraai typerend beschreven en het weerspannige optreden van Cederna in diens gesprek is spreekwoordelijk. Aan het slot van het boek vindt een onverwacht weerzien van twee oude bekenden in Italië plaats.

Giordano hanteert een prachtig sober taalgebruik, en weet daarmee in ferme penseelstreken een mooi beeld te schetsen van de mensen, hun leefomgeving en de gebeurtenissen. De psychologie van de interactie tussen mensen in zware omstandigheden speelt een grote rol in het verhaal.

Of het boek bedoeld is als een aanklacht tegen dit soort ogenschijnlijk zinloze “vredesmissies” is mij niet geheel duidelijk geworden. Het is zeker een aanklacht tegen de zinloosheid en de verschrikkingen van de vuile oorlog. In ieder geval is het een prachtig gecomponeerd en steeds boeiend verhaal dat de lezer voortdurend bezighoudt en ook bij tijd en wijle ontroert.

Vier dikke sterren en een grote aanrader!