Mariska Overman: Noorderlicht

 De in Hengelo wonende schrijfster Mariska Overman had al een drietal thrillers in een serie met bijzondere thema’s (postmortale zorg, euthanasie, voltooid leven en zelfmoord) op haar naam vóór haar in februari 2021 verschenen boek “Noorderlicht”. Dit is een standalone met als hoofdpersoon Noor (Eleonora) Nagtzaam. Noor is tot op zekere hoogte het alter ego van de schrijfster.

Het boek draait om een origineel, uitzonderlijk thema. Noor, Frode (Deens), Magnus (Engels) en Katja (Duits), kennen elkaar louter van een digitaal literair forum, zij weten nagenoeg niets over hun privésituatie. In hun overpeinzingen aldaar over het boek “Misdaad en straf” van Dostojewsky komt, geïnspireerd door de figuur Raskolnikov uit dat boek, een bizar idee op. Ze willen onderzoeken of ze in staat zijn om iemand te vermoorden en na die daad onbekommerd verder te leven. 

Daartoe boeken ze gezamenlijk een reis op een zeilschip met negen andere passagiers en een vijfkoppige bemanning. In zeven dagen gaan ze vanuit Tromsø langs de noordelijke kust van Noorwegen op zoek naar walvissen en het befaamde, mysterieuze noorderlicht. De doelstelling van het kwartet is dat op het schip iemand dood moet vanuit een meerderheidsbeslissing. Als Frode op een bepaald moment gedoseerd aan de anderen meedeelt dat hij iets ernstigs onder de leden heeft, worden de verhoudingen tussen de vier herschikt.

De passagiers vormen een rijk geschakeerd gezelschap. Onderweg maken de reisgenoten in havens ook uitstapjes in de ijzige koude. Die worden samenhangend met het onderwerp van het verhaal in kernachtig proza mooi beschreven.

“Niemand van ons vertelde de volledige waarheid, dat was onmogelijk. Sneeuw knerpte, iemand kwam weer in beweging. Ik hoorde het ruisen van de zee. Of van het bloed in mijn hoofd. Ik sloot kort mijn ogen. Adem in, adem uit. Ze loog zonder moeite. Zelfs ik had haar geloofd, als ik niet beter wist.”

De vier potentiële daders leren langzaam maar zeker de andere passagiers beter kennen en beginnen met afwegingen over de persoon van het komende slachtoffer. Dat leidt tot boeiende psychologische spelletjes tussen hen die mooie inzichten bieden in hun gedachtewereld. De reizigers worden regelmatig afgeleid door zeeziekte, de diversiteit van het gezelschap, walvissen en uiteindelijk ook het felbegeerde zicht op het noorderlicht.

De ontknoping is uiterst origineel gevonden. Datzelfde geldt voor de epiloog van het boek die diverse verrassingen herbergt.

Mariska Overman is een puur schrijftalent. Haar taalgebruik is voortreffelijk en haar schrijfstijl doet weldadig én eenvoudig aan. In korte zinnen schetst zij snel een goed beeld van de gebeurtenissen en de karakters. Gewrongen metaforen ontbreken en de hoofdstukken zijn prettig kort zonder aan kracht te verliezen. De lezer schakelt voortdurend van de boeiende gebeurtenissen tijdens de reis naar korte weergaves van de internetchat van het viertal en naar een beschrijving van een tv-show in Noorwegen over de wederwaardigheden van de zeereis. De plot is origineel bedacht, zowel de structuur als de afloop. De spanningsboog is laag, doch daar staat tegenover dat de psychologische aspecten van het verhaal de lezer steeds bezighouden.

Liefhebbers van nagelbijtende spanning kunnen het boek wellicht overslaan, maar voor een verhaal met een intrigerende plot en een onderhuidse spanning ben je bij “Noorderlicht” absoluut aan het goede adres. Het boek is geen echte thriller in de klassieke zin des woords maar gewoonweg een zeer goede roman met lichte spanning en bovenal een bijzonder verrassende plot en afloop. Een verfilming zou niet verbazen.

Na lezing blijven ten minste twee vragen over die uit eigen fantasie moeten worden beantwoord. De schrijfster zal dat vermoedelijk ook bedoeld hebben. Het past in ieder geval prima bij de structuur van het verhaal.

“Noorderlicht” is een zeer goed boek en verdient vier flonkerende sterren.