Joachim Meyerhoff: Hamsters in je hersenen

Joachim Meyerhoff (1967) is in Duitsland een bekende en veelgeprezen acteur en regisseur. Daarnaast is hij schrijver van vier succesvolle, grotendeels autobiografische romans die alle ook in het Nederlands zijn uitgebracht.

Op eenenvijftigjarige leeftijd kreeg Meyerhoff een beroerte waarover hij in 2020 een roman schreef met als titel “Hamster im hinteren Stromgebiet”. In mei 2022 verscheen dit boek in Nederland. Bij ons heet het “Hamsters in je hersenen”.

“Natuurlijk wist ik dat een levensdraad op elk moment kan afbreken. Maar toch wil ik vertellen hoe het is als je de vanzelfsprekendheid van je bestaan van het ene op het andere ogenblik kwijt bent.”  

Deze even realistische als zware overpeinzing is te vinden in de cursief gedrukte introductie van het aan Franziska opgedragen boek. Wie dat is, wordt niet duidelijk.

Als Meyerhoff in Wenen bij zijn ex-echtgenote Sophie en hun twee dochters verblijft, krijgt hij een beroerte. Dat is in de volksmond een verzamelnaam voor hersenbloeding, herseninfarct of TIA. Dit zijn aandoeningen met zeer verschillende oorzaken en vele varianten. De verschijnselen wijzen bij Joachim op een herseninfarct, en dan is snel medisch ingrijpen van het allergrootste belang. Tot zijn ergernis duurt het voor zijn gevoel erg lang voordat de ambulance hem aflevert bij een ziekenhuis. Het zoeken van een plaats op de ic bij een ziekenhuis in de directe omgeving blijkt een logistiek probleem dat gevoelsmatig traag wordt aangepakt.

Eenmaal in het ziekenhuis wordt de behandeling met onder meer trombolyse snel ter hand genomen. Meyerhoff beschrijft zijn gevoelens en paniek treffend en soms wel wat erg theatraal. Zijn fysieke problemen zijn vooral linkszijdige verlammingsverschijnselen, zijn hersenen weigeren op onregelmatige momenten dienst. In de loop van het verhaal is sprake van vele niet met het eigenlijke onderwerp te maken hebbende uitweidingen met veel omhaal van woorden. Zo staat de schrijver uitvoerig stil bij zijn reis met Sophie naar Senegal en een vakantie naar Mallorca. Ook is er een relaas over diverse kerkhoven dat volledig losstaat van het verblijf in het ziekenhuis.

Na al die zijpaden komt de schrijver in het laatste deel van de roman meer ter zake. De beschrijvingen van het verblijf, zijn hulpeloosheid en de behandeling in het ziekenhuis worden concreter. De lezer maakt de therapiesessies van dichtbij mee, en dat is voor mensen zonder ervaring op dit front indrukwekkend. Meyerhoff verlaat na negen dagen het ziekenhuis en heeft dan nog een lange weg van herstel te gaan.

“Hamsters in je hersenen” is in soepele taal geschreven. Dat is Meyerhoff wel toevertrouwd. Af en toe is het wat theatraal, hetgeen gelet op de professie van de schrijver niet zo vreemd is. Het zit hem gewoonweg in de genen, en dat hoef je niet te verloochenen. Het verhaal geeft daar waar het over dat onderwerp gaat, een vrij helder beeld van de impact van een herseninfarct. Dat zeg ik als wonderwel herstelde ervaringsdeskundige uit het jaar 2000. Maar zoals eerder gezegd maakt de schrijver vele zijstappen die de aandacht van het onderwerp afleiden. Daar moet de potentiële lezer wel rekening mee houden.

Het is een goed en prettig leesbaar boek dat drie heldere sterren krijgt.