Lize Spit: De eerlijke vinder

Het Boekenweekgeschenk 2023 is “De eerlijke vinder” van de Vlaamse schrijfster Lize Spit. Hoofdpersonen zijn de scholieren Jimmy Sluis en Tristan Ibrahimi. Ze wonen in het plaatsje Bovenmeer. Tristan is met zijn ouders en zeven broers en zussen uit Kosovo gevlucht. Dat is eind jaren negentig een oorlogsgebied en niet veilig voor Albanese Kosovaren zoals het gezin Ibrahimi. Op school is Jimmy bevriend geraakt met Tristan, voor wie hij een soort mentor is bij diens integratie.

Als Jimmy op weg is naar Tristan voor een korte logeerpartij in verband met een bijzonder plan, vindt hij een flinke som gelds onbeheerd in een geldautomaat. Een vrouw in een sportwagen komt net terug en eist haar geld op. Omdat Jimmy in eerste instantie liegt tegen de vrouw die hem door heeft, krijgt hij geen vindersloon.

Bij de familie Ibrahimi aangekomen ondergaat Jimmy een vreemdsoortige test in verband met het door de kinderen Ibrahimi bedachte plan om het dreigende noodlot te voorkomen. Als het idee de volgende dag wordt uitgevoerd, eindigt het met een totaal onverwacht drama dat mede wordt veroorzaakt door het zware oorlogstrauma van Tristan.

Het schrijven van een boeiend en compleet verhaal in het korte bestek van het Boekenweekgeschenk is een kunst apart. In voorafgaande jaren zijn diverse gerenommeerde schrijvers daarin geslaagd, andere Boekenweekgeschenken konden de toets niet echt doorstaan. Tot de goede behoren voor mij onder meer “Wat wij zagen” van Hanna Bervoets, “Leon en Juliette” van Annejet van der Zijl, “Makkelijk leven” van Herman Koch, “Broer” van Esther Gerritsen, “Een mooie jonge vrouw” van Tommy Wieringa, “Heldere hemel” van Tom Lanoye, “Een tafel vol vlinders” van Tim Krabbé en “De pianoman” van Bernlef.

Dit boekje van Lize Spit kan zonder meer in deze eregalerij worden opgenomen. Het is in goede stijl geschreven en vormt een mooi afgerond verhaal met een onverwachte afloop. Het verhaal behandelt een actueel thema, de complexe problematiek van een vluchtelingengezin in een voor hen vreemd land. Hoe te overleven in dat land als je status ter discussie staat? Welke kunstgrepen bedenk je dan in hoge nood om het lot te keren?