Donald Niedekker: Ochtenden

Donald Niedekker (1963) is dichter en schrijver. De samenvatting van zijn nieuwe boek “Ochtenden” bleek intrigerend. Het verscheen in mei 2023 met een fraaie cover van waarlijk verstilde schoonheid.

In het boek wordt in 129 pagina’s steeds op elke bladzijde een nieuwe ochtend geportretteerd. Het zijn fraaie observaties in zorgvuldig gekozen woorden die meteen lichtelijk poëtisch aanvoelen. In korte, vaak zelfs ultrakorte zinnen worden de lezer prachtige beelden voorgeschoteld van telkens andere ochtenden, zoals die voor de scherpe kijker ook altijd anders zijn.

De beschouwingen van Niedekker gaan over de natuur in al zijn pracht. Het valt op dat de ochtenden in zijn blik vaak nat zijn, door regen, dauw of mist. Dieren en bomen vervullen de kleurrijke hoofdrol. Mensen spelen slechts de tweede viool.

“Regenwolken, dikbuikig over elkaar schuivend. In alle tinten grijs maar ook met fel oplichtende witte plekken en her en der ertussen hemelblauw. Een slordig gekamde ochtend. Een kluwen van wolken, grauwe lange strepen, zilvergrijze glinsteringen. Vlak boven de wei drukte van zwaluwen. Ze zijn er opeens weer. Waarschijnlijk komen ze uit het noorden en zijn ze deze zomer op de toendra uitgebroed. Het is droog. Het is even droog. Uit de bomen vallen grote, malse druppels. Als je het bos in loopt zou je kunnen denken dat het regent. Het riet buigt onder het gewicht van de regenzware pluimen. Het eindeloze spel van de zwaluwen, zomaar als dartele voetnoot bij het drama van de wolken.”

Mooie, intense woorden buitelen over elkaar heen. De hand van de dichter is duidelijk voelbaar. De ochtenden zijn met de woorden van Niedekker elke keer weer een gedicht in kernachtige prozavorm.

“Enkel wind en kou. Een fijne regen, snijdend scherp. De bomen zijn kaal. De algemene indruk is grijs, grauw. Niets uitnodigends. Half maart en het verlangen naar lente, tenminste een lentegevoel, vertekent het herfstige gezicht van dit vroege voorjaar tot een vuile grimas. We zien, nu ook de vogels zwijgen, onze eigen wintermoeheid gespiegeld. Waar zijn ze? Waar is de vogel in ons hart? Waar is de vogel Lente? Lente is vooral lente in het hart. Ze heeft vleugels en zingt.”

De beelden uit de natuur zijn voortdurend anders en met afgewogen woordgebruik tot leven gebracht. Nog één voorbeeld, daarna zijn er 126 te ontdekken.

“Een door wolken gemarmerde witblauwe lucht. Het is windstil. Je hoort de lichte watergeluiden van eenden. Het kabbelen van het water om de rietstengels. Dauw ligt over de weilanden, zodat het zicht beperkt is en de wereld nog stiller lijkt. Roodbonte en zwartbonte koeien met brede, massieve koppen stappen eruit tevoorschijn. Of ik loop hun wereld in. Ze zijn, als altijd, nieuwgierig met behoud van hun kalmte. Zwaluwen vliegen laag boven ze maar daar hebben de koeien geen aandacht voor. De dauw is opgelost en zilverwit licht doet de vochtige rietpluimen schitteren. Het is stil. Er zit herfst in de stilte.”

Donald Niedekker is een woordkunstenaar. Dit boekje staat boordevol fraai en uniek poëtisch proza. De schrijver heeft een geheel eigen aansprekende stijl. Een boek als “Ochtenden” lees je niet in één keer uit, dat pak je met tussenpozen weer op om verder te genieten van de sfeertekeningen. Enig gevoel voor dichterlijke taal is wel vereist, maar dan is het lezen ervan ook een waar genot.

“Ochtenden” is een zeer goed boek en verdient ondanks zijn soms regenachtige inhoud vier zonnige sterren.