Lex Noteboom: De Man met Duizend Gezichten

Voor mijn 71^e verjaardag in september 2023 kreeg ik van mijn lief een fraaie stapel boeken. Daarbij zat onder meer het debuut van Lex Noteboom. Door de gestage toestroom van recensieboeken, waaronder enkele heel dikke, kwam het boek nog niet aan bod. Maar toen het recentelijk door het zaterdagmagazine Mezza van het AD werd bestempeld tot boek van het jaar, kon er niet langer worden gewacht.

In “De Man met Duizend Gezichten” staat het echtpaar Daniel en Michelle Lechkov centraal. Met hun driejarige dochtertje Alexa wonen zij in Amsterdam waar Daniel als computerwetenschapper werkt aan een universiteit. Hij is gespecialiseerd in cybersecurity, AI en de toepassingen daarvan, zoals deepfake. Vigo, de tweelingbroer van Daniel, is president van de fictieve staat Kazichië. Toen Vigo zijn vader opvolgde, is Daniel door zijn moeder Maika met zachte dwang vanuit Kazichië naar het buitenland gestuurd.

In de proloog krijgt Michelle tijdens haar verblijf in de VS ongewenst bezoek. Het verhaal begint als het gezin Lechkov met vakantie gaat. Vlak voor hun vertrek krijgt Daniel van zijn moeder het dringende verzoek om terstond naar Kazichië te komen voor de begrafenis van zijn broer. Die is omgekomen bij een auto-ongeluk. Het gezin verlegt zijn koers en gaat in op het verzoek van Maika. En dat zal leiden tot onoverzienbare complicaties.

Het dictatoriale presidentschap van Kazichië is al generaties lang in handen van de familie Lechkov. Daniel is na de dood van Vigo de laatste in de lijn en daarmee ongewild diens gedoodverfde opvolger als president. Michelle ziet dat leven om allerlei redenen niet zitten en wil na de begrafenis zo snel mogelijk met haar dochtertje terug naar Nederland. Maar door de zware druk op Daniel lukt dat niet en worden ze figuurlijk gekooid in Kazichië. In dat land delen drie families de macht: naast de Lechkovs zijn dat de families Karzarov en Yanev. Er ontstaat een levensgevaarlijke machtsstrijd waarbij de onrust in het oosten van het land een grote rol speelt. In die regio wordt een opstand voorbereid tegen het regime. De leiding daarvan is in handen van de Man met Duizend Gezichten (hierna MDG), een mysterieuze ongrijpbare figuur. Bij de begrafenis van Vigo is de spanning te snijden. Een staatsgreep van Lev Karzarov mislukt maar net.

Dan richt de focus zich op een huurling die op zoek is naar de MDG. Wie het is, blijft onduidelijk. Intussen is het de vraag of Daniel de nieuwe president van Kazichië wordt. Hij staat onder enorme druk door het dilemma van keuze voor de macht of voor zijn gezin. Lechkov is bezorgd over de dreiging van de terrorist MDG en zet zich in om de strijd aan te gaan. Tegelijkertijd belooft hij Michelle dat het gezin veilig zal terugkeren naar Amsterdam als de tijd daar rijp voor is.

“Ik wil mijn gezin beschermen. En de enige manier om dat te doen, is door te weten waar de gevaren vandaan kunnen komen. Cybersecurity werkt net zo.”

Duizelingwekkende gebeurtenissen volgen. Perspectiefwisselingen maken het verhaal bijzonder boeiend. Een vooruitblik naar het jaar 2034, waarin een zekere Sophie in de VS in beeld komt, roept nieuwe vragen op. Ook het optreden van Nairi, een vrouw met een rol van mythische proporties binnen het opstandige volk de Jada, is prikkelend.

“ ‘Dit is een digitale oorlog’, zegt Daniel. ‘Een oorlog die je alleen kunt winnen met manipulatie en data. En dát is de toekomst van Kazichië, heren.’ “

Het verhaal bestaat uit puzzelstukjes die op ingenieuze wijze in elkaar passen, zoals in deel XIII “De waarheid” duidelijk wordt.

“Een gesprek over de verhalen die we onszelf vertellen om de waarheid een gezicht te geven.”      

Aldus de fraaie slotzin van het boek.

Lex Noteboom heeft een voortreffelijke schrijfstijl. De karakters en de vele scènes worden zonder uitzondering trefzeker beschreven in toegankelijke bewoordingen. De structuur van het verhaal en het achterliggende concept zijn gewoonweg briljant. De lezer heeft lange tijd geen idee waar het naartoe gaat, terwijl het toch steeds boeiend blijft. Even fraai als angstwekkend is de steeds verder toenemende invloed van cyberproblematiek in het boek verweven. Wat is thans nog het echte gezicht van de waarheid?

Een inhoudelijk én stilistisch pareltje staat in het dankwoord.

“De meeste dank ben ik verschuldigd aan mijn vrouw Desi. Jij geeft me de ruimte om te schrijven, maar houdt me ook met beide benen op de grond. Daarom sta je tussen alle regels.”

“De Man met Duizend Gezichten” is een buitengewoon goed boek (overigens zeker geen thriller in de klassieke zin des woords) en verdient vijf ware (non-fake) sterren.