Bernlef: Doe maar of je thuis bent

Van de in 2012 overleden schrijver Bernlef las ik in het grijze verleden vele boeken. Toentertijd schreef ik nog geen recensies. Zijn oeuvre was omvangrijk en van hoge kwaliteit. Zie ook “Bernlef, een groot schrijver”.

Onder meer “Hersenschimmen”, “Op slot”, “Help me herinneren”, “De pianoman”, “De rode droom”, “Onbewaakt ogenblik”, “De een zijn dood”, “Wit geld” en “Een onschuldig meisje” prijken na lezing hier in de boekenkast. Twee van zijn boeken zijn op deze blog besproken: “Een onschuldig meisje” en “Achterhoedegevecht”.

In de onvolprezen serie Literaire Juweeltjes verscheen in februari 2019 “Doe maar of je thuis bent”. Het korte verhaal uit de bundel “Het begin van tranen” is zoals altijd bij Bernlef in heldere, krachtige korte zinnen geschreven. Weduwnaar Piet Kee ontmoet in de bus in Zeewijk een groepje middelbare scholieren.

Na de busrit raakt Piet aan de praat met enkelen van hen. Hij nodigt de vijftienjarige Mirjam en Erik uit op de koffie bij hem thuis. Als de twee korte tijd later weg zijn, slaat de eenzaamheid weer toe.

“Iedere dag hetzelfde ritueel. In de huiskamer klonk het geritsel van het krantenpapier oorverdovend. Hij stond op en zette de radio aan. Menselijke stemmen. Hij luisterde niet naar wat ze zeiden, hun aanwezigheid was hem genoeg.”

Als Mirjam op een dag haar huissleutel is vergeten en haar ouders niet thuis zijn, vraagt ze Piet onderdak en blijft ze op de bank slapen. De volgende morgen ziet hij haar naakt, dat leidt tot lichte erotische fantasieën maar meer ook niet.

Enige tijd later wil Mirjam haar verjaardag bij Piet vieren, omdat ze dat thuis niet mag. En dat feestje loopt door het gedrag van de jongelui aardig uit de hand.

Het proza van Bernlef is van verstilde schoonheid. Hij was een grootmeester in het met enkele eenvoudig ogende pennenstreken neerzetten van fraaie scènes. Zo ook in dit verhaal dat ik wonderlijk genoeg nog niet kende.

Alweer een Literair Juweeltje van grote schoonheid!