Nadia de Vries: Overgave op commando

Op 22 april 2025 verscheen “Overgave op commando” van Nadia de Vries. Een roman van bescheiden formaat met netto slechts 150 bladzijden. Maar de inhoud is groots.

Het gelaagde verhaal draait om een jonge vrouw met de wonderlijke voornaam Schelvis. Zij woont in een dorpje aan de kust onder de rook van een staalfabriek. Die fabriek is naast een distributiecentrum de grote werkgever voor de inwoners. De beschrijving doet mij meteen denken aan Wijk aan Zee, doch de plaatsnaam wordt in het boek niet genoemd.

Deel 1 draagt de titel “Aan mijn voeten, de zee”. Het bestaat uit hoofdstukken met heel bijzondere titels. Zo heet het eerste “De zon werpt een held op. Verraadt het land.” De eerste zin zet de lezer direct aan het denken.

“Sinds ik volwassen ben voel ik me als iemand die hersteld is van een ziekte.”

Schelvis woont bij haar moeder die zich op schaamteloze wijze prostitueert. Moeder en dochter hebben onderling nauwelijks contact. Schelvis heeft speciaal onderwijs gevolgd. In die tijd had ze drie vrienden: Jeremy, Duncan en Celine. Vanwege haar dwarse gedrag kreeg ze van een docent een “correctionele bijbaan”, ze moest in de vroege ochtend afval prikken. In stilte is ze verliefd op Jeremy, wiens oudere broer Mert is verongelukt.

De vriendengroep beraamt een moorddadige wraakactie tegen de vermeende dader van het ongeluk. Die kent een opmerkelijk verloop en neemt een onverwachte wending.

“Ik wilde dat Jeremy zag hoe stoïcijns ik zijn vijand vernederde, en dat mijn hardheid hem overrompelde. Misschien zou hij dan nog eens verliefd op me worden, als hij wist dat ik geen onderdanig wezen was, maar een tiran in wier hart de wraakzucht brandde.”   

In deel 2 “Boven mijn hoofd, de oneindigheid” besluit Schelvis in de grote stad te gaan wonen. Aanvankelijk als dakloze, daarna bij de oude Ruud die zich voordoet als filantroop. Maar de man heeft ook een andere, minder aangename kant. Na een korte periode van werk in een restaurant gaat ze stage lopen bij een journaliste. Door een aparte ontmoeting in de metro met Marjorie belandt Schelvis in een woongroep met naast Marjorie Lindsay, Jeroen en Bert. Daar ontstaan tegenstellingen tussen Schelvis en de anderen die tot een rituele poging tot onderwerping leiden: overgave op commando.

Nadia de Vries heeft een geheel eigen schrijfstijl. In krachtige prachtige kernachtige zinnen zonder opsmuk vertelt ze over mensen die hun lot eenvoudigweg moeten ondergaan en mensen die hun lot kunnen kiezen of op zijn minst beïnvloeden. Het verhaal kent originele wendingen die niet alledaags zijn, maar wel denkbaar. De mens heeft immers duistere kanten en die komen in zijn onberekenbaarheid soms aan de oppervlakte, zoals hier.

“Overgave op commando” is een origineel boek met onverwachte invalshoeken op het leven. Het is zeer goed en krijgt vier sterren.