Daan Heerma van Voss: Het geval Hekse Falsema

In “Het geval Hekse Falsema” onderzoekt Daan Heerma van Voss de vraag “waarom Nederland zijn vrouwelijke politici haat”. Aangezet door een (fictief?) haatdragend betoog van taxichauffeur François over burgemeester Femke Halsema die daarin Hekse Falsema wordt genoemd, analyseert de schrijver de veel waargenomen haat tegen politica’s als Femke Halsema, Sigrid Kaag en Sylvana Simons. Overigens speelt dit onderwerp feitelijk al sinds de vrouw haar intrede in de politiek deed. Het begon al met Suze Groeneweg die in 1918 het eerste vrouwelijke Kamerlid werd, en ging nooit meer over. De ouderen onder ons denken dan terug aan bijvoorbeeld Marga Klompé, Haya van Someren-Downer en Hanja Maij-Weggen.

Kaag, Halsema, Simons en vele andere vrouwelijke politici in binnen- en buitenland werden en worden in de media en vooral op internet veelvuldig onheus bejegend en uitgescholden. Zo worden zij gezien als exponenten van het elitarisme, waarbij elitair beschouwd wordt als een scheldwoord omdat het een opponent van het volk zou zijn. Ook moralisme vervult die rol in dit verband. Bij politica’s wordt ook veelvuldig negatief op haar uiterlijk ingegaan. Het seksisme viert hoogtij waar het gaat om zaken als gewicht en uitstraling.

De welhaast vaste scheldwoorden “hoer” en “heks” zijn aan de orde van de dag als het gaat om opmerkingen uit onbeschaafde hoek, en die is helaas heel groot. Deze woorden zijn op verschillende wijze seksueel geladen, waarbij promiscuïteit ook een rol speelt. Is het in Nederland al heel erg, Heerma van Voss komt ook met onthutsende internationale voorbeelden van haat tegen vrouwelijke politici, zoals bijvoorbeeld tegen Kamala Harris. De honden lusten er geen brood van.

De schrijver doet diepgaand onderzoek naar deze vorm van haat. Het luisterboek van “Het geval Hekse Falsema” wordt door hemzelf voorgelezen en is bijzonder boeiend. Mijn echtgenote Lucy en ik hebben  het tamelijk fragmentarisch beluisterd tijdens veelal vrij korte autoritten. Daar is het zeker ook geschikt voor. Wel is het daardoor lastig om een doorwrochte recensie ervan te schrijven.

De besproken vrouwenhaat is tot op zekere hoogte het voorportaal van het thans terecht erg actuele thema “femicide” waarover hier recentelijk enkele boeken zijn besproken. Steeds opnieuw blijkt femicide een groot maatschappelijk probleem dat een speciale aanpak vergt. Die komt in ons land maar niet van de grond. Het is overigens zeer de vraag of die echt succes kan hebben.

“Het geval Hekse Falsema” is een interessant boek dat bijna verplicht leesvoer zou moeten zijn voor allen die het zo nodig vinden hun onvrede te uiten via walgelijke scheldwoorden en typeringen. De verharding van de samenleving kent helaas ook op dit terrein geen grenzen.