Renée van Marissing: Gelukkige dagen

 Diverse boeken over en rond de vreselijke ziekte van Alzheimer zijn in deze blog aan de orde geweest. “Ma” en “Ach moedertje” van Hugo Borst, “Ze is de vioolmuziek vergeten” van Marjan van den Berg en “Voorbij, voorbij” van Clairy Polak maakten stuk voor stuk een onuitwisbare indruk. Het Literaire Juweeltje “Op het droge” van juni 2023 bracht mij op het spoor van het nu te bespreken boek.

“Gelukkige dagen” van Renée van Marissing verscheen op 7 november 2023. De 46-jarige biologe Sil is getrouwd met Lina. Zij leiden een actief en gelukkig leven totdat het noodlot onverbiddelijk toeslaat. Het begint bij Sil met symptomen die worden toegeschreven aan een burn-out. Tijdens een etentje met hun goede vrienden Pier en Barbara vertellen Lina en Sil dat de realiteit nog veel erger is. Sil heeft de diagnose Alzheimer gekregen, waarmee hun leven totaal op zijn kop staat.

De vier vrienden gaan er het beste van maken in de wetenschap dat de algehele aftakeling van Sil onvermijdelijk en qua tempo onvoorspelbaar is. Al snel vertoont Sil kenmerken van de ziekte. Het maken van een puzzel gaat haar niet gemakkelijk meer af. Als Sil haar huis verlaat, vergeet ze haar huissleutel. Die blijkt uiteindelijk aan de buitenkant van de voordeur in het slot te zitten. De frustraties bij Sil nemen snel toe. In een gesprek met Lina na het sleutelincident verzucht zij het volgende.

“Denk je dat ik het niet spannend vind om in mijn eentje op pad te gaan? Dat ik niet bang ben dat ik de weg kwijtraak? Ik snap dat jij het gevoel krijgt dat ik iets doe wat ik misschien beter niet kan doen, maar weet je waar ik allemaal tegen aanloop? Ik vind het elke keer doodeng om in mijn eentje het huis uit te lopen, maar ik was zo bang dat als ik het niet deed, alles echt nu al stopt. Jij staat midden in het leven en ik hang erbij, aan een touwtje of zo, en ik ben bang dat het touwtje breekt als ik te veel afstand van het leven neem.”

Er ontstaan af en toe onderlinge spanningen tussen Sil en Lina. Bij een bezoek van Barbara heeft Sil moeite een samenhangend gesprek met haar te voeren. En het doorlezen van stukken over haar werk maakt haar nog onzekerder.

“Sil wilde niet zeggen dat ze geschrokken was van aantekeningen waarvan ze geen idee had waar ze op sloegen. Het was haar handschrift maar het zei haar niks. Het bewijs dat haar hoofd langzaam aan het leeglopen was.”  

Ze wordt steeds sneller moe en is mede daardoor vaker geheel van slag. Haar vrienden zijn er altijd voor haar. Als Sil overdag ligt te slapen, mijmert Pier over de situatie.

“Kan ik aan je zien dat je ziek bent?, vroeg hij zich af. Is er iets veranderd in je uiterlijk? Voor het eerst kon hij zich iets voorstellen bij het idee dat een lichaam een omhulsel is.”

Als Sil bekenden niet meer herkent en ook haar eigen huis niet meer, wordt het zeer confronterend voor haar geliefden. Ook haar problemen met woordvinding verergeren snel. Er ontstaat een voor Lina onhoudbare situatie …

Renée van Marissing heeft een elegante en heldere schrijfstijl. In vloeiende, veelal korte en kernachtige zinnen vertelt ze indrukwekkend en beklemmend over de onmenselijke aftakeling door toedoen van de ziekte van Alzheimer. De talrijke dialogen zijn sterk en beeldend, waardoor de trieste en vroegtijdige teloorgang van een vrouw in de bloei van haar leven aangrijpend in beeld wordt gebracht. De onschatbare waarde van diepe vriendschap is eveneens door de schrijfster fraai verweven.

“Gelukkige dagen” van Renée van Marissing is een zeer goed boek en krijgt vier onvergetelijke sterren.