Mathijs Deen: De loods

Op 8 mei 2025 verscheen “De loods”, het vierde deel in de serie Waddenthrillers van Mathijs Deen. Eerder is hier het derde deel “De redder” uit 2024 besproken. Met het tweede deel “De duiker” (2023) won de schrijver de Gouden Strop 2024.

Het boek begint met een tafereel uit 2012 waarin mevrouw Anna Uelsen, moeder van Liewe Cupido, bij de Texelse notaris een testament laat opmaken. Liewe leeft al een tijd in onmin met zijn zus Paula. Zij heeft na de dood van hun vader Jan bij het bereiken van haar meerderjarigheid tot Liewes ontstemming het kindsdeel van de erfenis van vader opgeëist.

Dan springt het verhaal naar 2017. Wetenschapper Iona Grimstedt verblijft voor klimaatonderzoek met een aantal collega’s op Groenland. Na een onverantwoorde actie van haar wordt ze door de leider van het onderzoeksstation voor haar eigen veiligheid en gezondheid naar huis gestuurd. Ze moet met het Amerikaanse onderzoeksschip RV Anthropocene mee naar Kiel. Het toeval wil dat haar echtgenoot Torsten eerste stuurman is op dat schip. Hun dochtertje Cecile is onder de hoede van oma Deborah Tauber, de moeder van Iona.

Iona wordt niet al te hartelijk onthaald als passagier. Op een zeker moment blijkt ze spoorloos te zijn verdwenen van het schip. De toedracht van haar verdwijning is raadselachtig. Heeft ze zelfmoord gepleegd of is ze geduwd? Het onderzoek is in handen van oude bekenden Liewe Cupido en Xander Rimbach. Zij ontdekken op de Anthropocene opvallende, niet direct verklaarbare zaken. En de opvarenden zijn niet erg mededeelzaam over gebeurtenissen en gewoontes op het schip.

Visser Krijn Koek uit Goedereede doet in de Duitse wateren een schokkende vangst. Intussen speelt een serie mails van Iona aan haar vriendin Dolores van kort voor haar verdwijning een intrigerende rol in het speurwerk. Liewe en Xander richten zich op de Anthropocene voor het achterhalen van de waarheid. Hun ondervraging van kapitein Gardiner, terzijde gestaan door de sluwe advocaat Baker, vergt veel van hun creativiteit. Het leidt tot irritatie bij Xander, als de veel meer ervaren Liewe hem soms openlijk behoedt voor onverstandige stappen in het proces.

Na subtiel en diepgaand onderzoek volgen twee arrestaties die mede tot doel hebben grip te houden op verdachten die op het punt staan weer met het schip uit te varen. Dan ontstaat plotseling een familiedrama voor Liewe waardoor hij hals over kop naar Texel moet. Een Duitse collega neemt zijn rol over. De ontknoping is bepaaldelijk niet alledaags.

Mathijs Deen heeft een mooie schrijfstijl en geeft blijk van kennis van scheepvaart en wetenschappelijk onderzoek. In gepolijste bewoordingen zonder complexe termen beschrijft hij de gebeurtenissen en personages beeldend. De spanningsboog is niet hoog, doch het verhaal is voortdurend boeiend. De ontwikkelingen in het privéleven van Liewe verlevendigen het boek op aangename wijze, ook al zijn ze tamelijk dramatisch.

“De loods” is een geslaagde thriller in de Waddenreeks. Hij is zeer goed voor lezers die niet per se nagelbijtende spanning zoeken. Het boek verdient aldus vier ontspannen sterren.