Katrien Van Effelterre: Rijp

De Vlaamse Katrien Van Effelterre (1979) is een veelzijdig en productief schrijfster. Ze begon met een vijftal sterke thrillers: “Vossenspoor” (2014; niet gelezen), “Levend aas” (2016; 4*), “Restafval”(2017; 3*), “Doodsengel” (2018; 5*) en “Onder controle” (2019; 4*). Daarna verscheen in 2020 haar roman met de intrigerende titel “De ondraaglijke zwaarte van het geluk”. Ook die was zeer goed. En in 2021 was daar de wel heel bijzondere titel “De man die nergens iets over te zeggen had”, een coproductie met management consultant Nico Joos. Opnieuw een boek dat blijk gaf van een rijke fantasie en het vermogen een fijnzinnig verhaal met subtiele humor en aparte wendingen te bedenken.

Deze maand (mei 2022) kwam “Rijp” uit. Een roman met wederom een zeer origineel verhaal. De achttienjarige Andreas Willemsen staat op een tweesprong in zijn leven. Gaat hij na de middelbare school studeren of reizen? Zijn schoolvrienden Robin en Thierry doen dat laatste en vertrekken voor langere tijd naar Amerika.

De ouders van Andreas zien dolgraag dat hij gaat studeren. Als Andreas daar geen oren naar heeft, regelen zij een in zijn ogen suf baantje voor hem. Hij wordt ober in de cafetaria van de botanische tuin van de universiteit en gaat tijdelijk bij zijn tante Martine wonen. Zij is een goedbedoelende, maar ouderwetse en weinig aansprekende dame. Maar ze zorgt goed voor Andreas.

Het werk in de cafetaria stelt niet veel voor. Er is weinig klandizie en het assortiment is zeer beperkt en niet hedendaags. Andreas maakt kennis met Lena Liefkens, een aardige dame van tachtig jaar die vrijwel dagelijks de botanische tuin bezoekt. Na een heftige gebeurtenis, waarbij Andreas Lena’s ijskoude en afstandelijke negentienjarige kleindochter Michelle ontmoet, ontstaat er een vertrouwensband tussen Lena en Andreas. De oude dame vertelt hem haar wel heel bijzondere levensverhaal waarin de liefde op ongekende wijze de hoofdrol speelt.

Intussen probeert Andreas zijn weg te vinden in zijn nieuwe woonplaats. Hij weet niet goed raad met zijn ontluikende seksuele gevoelens en heeft een vervelende ervaring met de losbandige Kizzy, barkeepster van het studentencafé. Ook observeert hij in de avonduren een vrijend stel in de verder verlaten botanische tuin wat lustgevoelens bij hem oproept.

Een toevallige vondst door een van de hoveniers in de botanische tuin herbergt een daverende verrassing die het verhaal een prachtige wending geeft. Lena wordt daarbij geconfronteerd met onvermoede en onpeilbare emoties.

“Heftige stromen van tegenstrijdige emoties kwamen samen in een draaikolk die haar helemaal dreigde op te slokken.”

Ze wordt overvallen door welhaast poëtische bespiegelingen.

“Sommige dingen in het leven konden alleen bestaan in stilte, zoals de schoonheid van een heldere dageraad, of de roerloosheid van een mistig bos.”

In het slotspel gebeuren nog meer onverwachte dingen die de lezer zowel treffen als ontroeren.

Katrien Van Effelterre schrijft soepel en beeldend, zoals zij al meermalen heeft bewezen. Het verhaal van Andreas en Lena ontrolt zich razendsnel voor het geestesoog van de lezer, en laat die niet meer los. Het woordgebruik is helder en evenwichtig. In de hoofdstukken komen de hoofdpersonen afwisselend “aan het woord”. De schrijfster weet in beider denkwereld volledig geloofwaardig door te dringen. En dat is zeker bij die van Andreas als jonge, onzekere adolescent erg knap en treffend.

En dan het verhaal … Dat is waarlijk van een verbluffende schoonheid en sprankelende originaliteit. De fantasie van Katrien levert een prachtige ode aan de liefde op, die evenwel door de mooie opbouw nergens zoetsappig wordt. En dat is een grote verdienste van de schrijfster.

De structuur van het verhaal met zijn fraaie wendingen heeft mij diep getroffen. “Rijp” is een buitengewoon goed boek en krijgt de maximale waardering van vijf sterren!