Ildefonso Falcones: De schilder van Barcelona

 Ildefonso Falcones (1959) is advocaat in Barcelona. Daarnaast schrijft hij monumentale, zeer lijvige romans over vooral de geschiedenis van die stad. Zijn doorbraak in Nederland kwam met “Kathedraal van de zee” in 2013.

Het meest recente boek van Falcones  “De schilder van Barcelona” verscheen in september 2020 in Nederland. Het heeft een forse omvang. In maar liefst 655 dicht bedrukte bladzijden vertelt Falcones over de roerige periode 1901-1909 in Barcelona met een epiloog die zich afspeelt in 1932.

Hoofdpersoon is de keramist en schilder Dalmau Sala. Hij werkt als creatief brein in de keramiekfabriek van don Manuel Bello. Sala is verliefd op de mooie Emma Tàsies die een vooraanstaande rol speelt in de strijd van de arme arbeiders tegen de rijke bourgeoisie en de katholieke kerk. Daardoor verkeert hij in een voortdurende tweestrijd tussen twee werelden. 

Barcelona is een kruitvat waarvan de lont al brandt. De kloof tussen arm en rijk is extreem groot. Een grote groep vrouwen uit het arbeidersmilieu, onder wie Emma en Dalmaus zusje Montserrat, gaat letterlijk de barricaden op wat leidt tot confrontaties met politie en leger. Dramatische gebeurtenissen zetten het leven van Dalmau geheel op zijn kop. Als Montserrat onder vreselijke omstandigheden in de gevangenis zit, wordt Dalmau quasi-amoureus belaagd door Ursula, de aantrekkelijke, verwende dochter van don Manuel. Hij gaat in op haar vrijpostige avances omdat zij via haar vader de vrijlating van Montserrat beweert te kunnen regelen. Dat gebeurt ook. Maar het daaropvolgende drama is zo mogelijk nog erger. Vanaf dat moment bekoelt Emma door een allesoverheersend schuldgevoel.

Dalmau stort zich op het maken van schilderijen. Hij is zeer goed daarin en wordt al snel “de schilder van de ziel” genoemd. Bij zijn eerste expositie mist hij zijn echte lief meer dan ooit.

“Dalmau miste Emma. Hij zou in haar hand knijpen, de tekeningen toelichten, vertellen wie wie was, wat hij ervoor had moeten betalen om hen te tekenen, wat ze van hem hadden gejat, wat ze hem hadden toegeschreeuwd … En zij zou lachen, delen in zijn succes. Misschien was het nu, na de expositie, mogelijk om elkaar weer te zien.”

De verwijdering tussen beiden wordt versterkt door een incident waaraan Dalmau part noch deel heeft, terwijl Emma daar geheel anders over denkt. Er volgen in een tijdvak van jaren talrijke heftige gebeurtenissen in de arbeidersstrijd. Tot verdriet van de schilder blijft Emma hem op afstand houden.

“Het lukte Emma niet in het reine te komen met haar verleden, en daardoor was ze niet in staat om van iemand te houden. Hoe meer Dalmau aandrong, hoe sterker ze haar gevoelens ontkende en ze haar toevlucht zocht in de politiek, de arbeidersstrijd, haar verzet tegen de kerk, die ze verantwoordelijk stelde voor alle kwaad in de wereld.”

De lange, maar aangename ontdekkingsreis blijft verder voorbehouden aan de lezer.

Ildefonso Falcones is een begenadigd verteller. In heldere en beeldende taal neemt hij de lezer vaardig mee naar het begin van de twintigste eeuw in Barcelona. Het epos is deels gebaseerd op reële gebeurtenissen in die tijd. De belangrijkste karakters in het boek zijn fraai vormgegeven en komen geheel tot wasdom. Grote verschillen in de denkwerelden en handelwijze van rijken en armen komen fraai tot uitdrukking. 

De sfeer en de structuur van de stad worden treffend weergegeven, en zijn voor de lezer voelbaar en tastbaar. Diverse maatschappelijke en persoonlijke thema’s spelen in het verhaal een rol. Het centrale thema is onvergankelijke, onvoorwaardelijke liefde die voortdurend aan stormen en bedreigingen blootstaat, waarbij de verliefde tot het uiterste gaat.

“De schilder van Barcelona” is een mooie roman van een rasverteller. Vele, zeer vele uren leesplezier zijn gewaarborgd. Het boek is zeer goed en krijgt vier heldere sterren.