Marion Pauw: Vogeleiland

Met haar eind april 2021 verschenen “Vogeleiland” won Marion Pauw de Gouden Strop 2022. Tot dusverre was dit boek, anders dan de recente nieuwe thriller “Tijgerlelie” van Marion, hier nog niet aan de orde gekomen. Bij toeval komt daar nu alsnog verandering in.

Het boek is geschreven in hoofdstukken steeds vanuit het perspectief van een van de personen die de kern van het verhaal vormen. De pas vijftienjarige weerspannige puber Marianne van Dijk is onder meer uit haat tegen haar niet erg liefdevolle ouders Willem en Toni en de maatschappij van huis weggelopen. Ze is een relatie begonnen met de veel oudere Berend van Nudorp. Het stel verblijft onder uiterst primitieve omstandigheden in een deels ondergrondse hut op het verder onbewoonde Vogeleiland. Dat bestaat echt en ligt nabij Kampen in het Zwarte Meer in de buurt van het meer bekende Ketelmeer, een uitloper van het IJsselmeer.

Marianne raakt zwanger en bevalt tegen haar wil niet in het ziekenhuis maar "thuis" op Vogeleiland van een dochter die de (werk)naam Pup krijgt. Ze raakt in een postnatale depressie die tot verregaande gevolgen voor haar gedrag en leefomstandigheden leidt. Berend worstelt met de vraag of hij Marianne vrijheid moet gunnen met het risico dat hij strafrechtelijk in de problemen komt. Hij heeft immers meegewerkt aan de onttrekking van de minderjarige Marianne aan het ouderlijk gezag en meer dan dat. Hij kiest er min of meer noodgedwongen voor haar gevangen te houden op het eiland.

Nicole is de zus van Marianne. Jaren na de spoorloze verdwijning van Marianne worstelt zij nog steeds met het gemis van haar zus, ook al had ze met haar een haat/liefdeverhouding. De relatie van Nicole met Casper is net voorbij als ze van een tante een finca erft in het buitengebied van Malaga. Ze gaat daar alleen wonen en heeft al snel een traumatische ervaring met de emotioneel niet volgroeide zoon van de plaatselijke garagehouder.

Vier jaar na de verdwijning van Marianne wordt een lijk van een vrouw in het Ketelmeer gevonden. Het heeft echter zo lang in het water gelegen dat betrouwbare identificatie niet meer mogelijk is.  

Er gebeurt veel meer, doch vanwege spoilergevaar kan daar niets over worden gezegd. Aan het eind van het verhaal onderneemt Pup, inmiddels een jonge vrouw, een bijzondere missie waarna meer duidelijk wordt over zaken uit het verleden van Pup en haar ouders Berend en Marianne.

Marion Pauw heeft een voortreffelijke schrijfstijl. In soepele bewoordingen weet ze bij de lezer duidelijke beelden op het netvlies te zetten van de gebeurtenissen. De in “Vogeleiland” bepaaldelijk bijzondere personages komen volledig tot ontwikkeling met al hun (eigen)aardigheden. Interessant is te zien hoe ongebruikelijke omstandigheden het gedrag van de mens verregaand kunnen beïnvloeden. De sprongen in de tijd in het verhaal vergen alertheid van de lezer, maar gelet op het voortdurend boeiende karakter is die er bijna als vanzelfsprekend.

De reis die de in volledige isolatie van de maatschappij opgegroeide Pup tegen het eind onderneemt, doet wel enigszins onrealistisch aan. Maar die draagt wel weer in belangrijke mate bij aan de voltooiing van de plot.

Het boek is zeker geen klassieke thriller, maar veeleer een roman met enige onderhuidse spanning. Marion Pauw heeft voor dit boek inspiratie ontleend aan de toevallige ontdekking van het in volledige afzondering levende gezin van Gerrit-Jan van Dorsten in Ruinerwold. Meer over deze bizarre kwestie is onder meer te lezen op https://stories.nos.nl/artikel/2376829-wat-er-precies-gebeurde-met-het-verstopte-gezin-in-ruinerwold . En een bijzondere parallel daarmee is zeker te ontdekken.

“Vogeleiland” is een origineel, onalledaags verhaal met belangrijke thema’s. Het is een zeer goed boek en verdient vier eenzame sterren.