Edith Eva Eger: De keuze (Leven in vrijheid)

De van origine Hongaarse klinisch psycholoog Dr. Edith Eva Eger is inmiddels negentig jaar. Zij schreef in 2017 “The choice”, dat een jaar later in Nederland verscheen als “De keuze” met als ondertitel “Leven in vrijheid”.

Het boek begint met een indrukwekkende beschrijving van een ontmoeting van Eger in 1980 in haar psychologiepraktijk met de getraumatiseerde officier Jason Fuller. Hier al blijkt de speciale benadering van patiënten door Eger als psycholoog. Zij blijkt trauma’s op een bijzondere manier te benaderen en te behandelen.

In de Tweede Wereldoorlog liep Eger zelf zware trauma’s op. Ze werd in 1944 gedeporteerd naar Auschwitz met haar moeder en haar zus Magda. Moeder werd door de vreselijke Engel des Doods Dr. Josef Mengele rechtstreeks naar de gaskamer gestuurd. Edith moest voor diezelfde Mengele dansen omdat zij kwaliteiten als ballerina had.

Na Auschwitz werd ze tewerkgesteld in een garenfabriek in Duitsland. Ook werd ze met anderen als levend schild gebruikt bovenop een trein met munitie. Zij en haar zus leden vreselijke ontberingen. Tegen het eind van de oorlog kwamen ze achtereenvolgens in de kampen Mauthausen, berucht om zijn trap des doods, en Gunskirchen terecht.

“Als ik vandaag overleef, dan zal ik morgen vrij zijn.”

Meer dood dan levend haalden ze de bevrijding en hadden toen een lange periode van herstel nodig. Dramatisch genoeg bleek Ediths jeugdliefde Eric op de dag vóór de bevrijding te zijn gestorven.

In 1946 trouwde ze met Béla en emigreerde uit het Oostblok naar de VS. Daar bouwde ze na haar studie een psychologiepraktijk op. Over haar behandeling van diverse soorten trauma’s verhaalt het boek op indrukwekkende wijze.

“Je kunt niet veranderen wat je hebt gedaan of wat je is aangedaan. Maar je kunt ervoor kiezen hoe je nú leeft.”

Edith Eger heeft met “De keuze” een monumentaal boek geschreven. In gedreven en bedreven bewoordingen heeft ze niet het zoveelste oorlogsboek geschreven, maar een indrukwekkende inkijk gegeven in de gedachtewereld die ontstaat door trauma’s, en ook hoe je daar positief en opbouwend mee om kunt gaan. 

Het verhaal getuigt van een uitzonderlijk sterke geest die alle respect verdient.

In haar dankwoord staat onder meer de volgende indrukwekkende zinsnede:

“Toen ons eerste kleinkind werd geboren, zei Béla: ‘Drie generaties … dat is de beste wraak op Hitler die je kunt bedenken.’ “

“De keuze” is een magistraal boek van de buitencategorie dat vele lezers verdient. Het krijgt vijf sterren!