Tim Fransen: Brieven aan Koos

De jonge, cum laude afgestudeerde filosoof Tim Fransen (1988) baarde in de periode 2014-2016 groot opzien met zijn briljante cabaretvoorstelling “Het failliet van de moderne tijd”. Daarin bracht hij een waarlijk uniek samenstel van veelal subtiele humor en elementaire kennismaking met de filosofie. 

In 2018-2019 volgde een tweede programma. De beeldregistratie daarvan wordt op 27 april uitgezonden op NPO2 tv.

Met zijn in oktober 2018 verschenen boek “Brieven aan Koos” laat Fransen zien ook een begenadigd schrijver te zijn. Koos is Koos Terpstra, toneelschrijver en theaterregisseur, evenals de helaas veel te vroeg overleden, uiterst sympathieke René Gude (de toenmalige denker des vaderlands) een goede vriend van Fransen. Gude was als het ware de ontdekker van de grote talenten van Fransen en heeft, wetende dat hij niet lang meer te leven had, gezegd:

“Tim is het leven na mijn dood.”

De brieven van Tim Fransen aan Terpstra vormen in het boek eenrichtingsverkeer en worden nooit beantwoord. Ze zijn ogenschijnlijk reisverslagen van Tims tochten naar diverse steden op zoek naar de wortels van grote filosofen, maar ze gaan veel verder dan dat. Prachtige en interessante verhandelingen over filosofische onderwerpen worden afgewisseld met zeer oorspronkelijke humor. Over een bezoek aan het Louvre staande bij de Mona Lisa:

“Ze hing er. En ze leek als twee druppels water op de foto’s die ik wel eens van haar had gezien. Ze was niks veranderd. Voor dit kleine schilderijtje was een gigantisch stuk muur beschikbaar gesteld, een nogal inefficiënt gebruik van de ruimte. Er hadden makkelijk nog een paar schilderijen naast gekund. Dat irriteert me ook aan chipszakken, die voor meer dan de helft zijn gevuld met lucht. Stop ze gewoon vol met chips.”

Datzelfde bezoek aan Parijs had mede als doel een bezoek aan het graf van Albert Camus. Opmerkelijk genoeg realiseert Fransen zich pas ter plaatse dat Camus in Zuid-Frankrijk is begraven.

Als hij later met zijn ouders op vakantie is in Italië trekt hij zich regelmatig terug uit het gezelschap. Hij heeft daar een fraaie reden voor, een filosoof waardig:

“Ik wilde graag alleen zijn, op mezelf teruggeworpen, om mijn kansen op een verpletterend inzicht te optimaliseren.”

Fransen schrijft zijn brieven, die behoudens de korte aanhef en de al even kernachtige afsluiting eigenlijk geen brieven zijn, vanuit plaatsen als Parijs, Turijn, Praag, Wenen en Moskou. Stuk voor stuk zijn de schrifturen toegankelijk, onderhoudend en interessant. De lezer verveelt zich geen moment en kan er en passant ook de nodige kennis uit putten.

Tim Fransen is een woordkunstenaar van het zuiverste water. Zijn teksten zijn inhoudelijk sterk, maar zeker niet hoogdravend. Ook voor de lezer zonder kennis van de filosofie is het boek gemakkelijk te volgen. De lezer krijgt een beeld van de grote filosofen als niet zelden verknipte persoonlijkheden. Zo is bijvoorbeeld Nietzsche in Turijn waanzinnig geworden, waarover Fransen een anekdote vertelt die tot de verbeelding spreekt.

De humor in het boek is goed gedoseerd en soms subtiel. Dat maakt het boek bijzonder. Enerzijds een gemakkelijk verteerbare verhandeling over grote filosofen, anderzijds de nodige grappen. Een fraaie combinatie van ernst en luim.

“Brieven aan Koos” van Tim Fransen krijgt vier kraakheldere sterren, een zeer goed boek.