Eva García Sáenz de Urturi: Het zwarte boek van de uren

 De trilogie van de Spaanse schrijfster Eva García Sáenz de Urturi over de witte stad Vitoria in Spaans Baskenland stal vele harten. De thrillers “De stilte van de witte stad”, “De riten van het water” en “De heren van de tijd” waren meesterwerken. Dat de trilogie in mei 2020 in Nederland voltooid was, vond menigeen buitengewoon betreurenswaardig.

Maar zie, na het historisch getinte uitstapje naar “Aquitanië, land van water” dat bij vele lezers naast leesgenot ook enige weemoed naar de witte stad opriep, kwam er zomaar een vierde deel over Unai. Op 19 juli 2022 verscheen “Het zwarte boek van de uren”, waarmee de serie geen trilogie ofwel drieluik meer is, maar op zijn minst een tetralogie. Een vierluik dus, en wellicht volgen er meer delen in de reeks.

Het verhaal is gesitueerd in 2022, en deels in de jaren 1972 tot en met 1976. Hoofdpersoon en ik-figuur Unai Lopéz de Ayala is inmiddels geen inspecteur meer, maar profilerdocent aan de politieacademie. Hij krijgt een zeer merkwaardig telefoontje van een onbekende die met vervormde stem zegt dat zijn moeder is gegijzeld. De onbekende die zich Caliban laat noemen, wil een zeldzaam boek, het Zwarte Getijdenboek van Constanza de Navarra, hebben in ruil voor de vrijlating van moeder.

“Iemand die al veertig jaar dood is kan niet gegijzeld worden en natuurlijk niet bloeden.”

Zo luidt de eerste zin die uiterst kernachtig de intrigerende plot weergeeft. Dan ontspint zich een boeiend verhaal met aansprekende personages dat zich afspeelt in de wereld van bibliofielen en boekhandelaren (antiquaars) die daarop inspelen. In Vitoria wordt Edmundo, de eigenaar van boekhandel Montecristo, vergiftigd. De jonge studente Lorea die stage loopt bij Edmundo, gedraagt zich verdacht en verdwijnt. Te zelfder tijd wordt in Madrid de befaamde uitgeefster Sarah Morgan vermoord door een wel heel opmerkelijke explosie van een incunabel (CK: dat is een wiegendruk van een boek van vóór 1500).

Unai voelt zich vanwege het Zwarte Getijdenboek zó persoonlijk bij de zaken betrokken dat hij als speurder en profiler aan de slag gaat om de zaken tot klaarheid te brengen. In een race tegen de klok vanwege het ultimatum van de ontvoerder verzamelt Unai aanwijzingen in Vitoria en Madrid die langzamerhand wat licht in de aanvankelijke inktzwarte duisternis brengen.

In de terugblikken naar 1972 en volgende jaren speelt het dan vijftienjarige wonderkind Itaca Expósito de eerste viool. Zij bezit een bijzondere vaardigheid die door anderen zonder enige scrupule wordt uitgebuit. Dat gebeurt aanvankelijk in het internaat van de zusters, waar zij woont en studeert, en later verzeilt zij in een wespennest bij de vooraanstaande familie Olivier. Zoon Diego palmt haar in en speelt een twijfelachtige rol. Itaca blijkt een krachtige persoonlijkheid en neemt met veel risico het heft in eigen hand. Dat leidt tot onverwachte gebeurtenissen.

Unai slaagt erin het mysterie van de ontvoering en van het Zwarte Getijdenboek te ontrafelen. Daardoor wordt de aanvankelijke bodem onder zijn bestaan weggevaagd en vervangen door een onverwachte, nieuwe solide basis.

Eva García Sáenz de Urturi geeft met dit boek opnieuw blijk van haar fenomenale schrijftalent. In onberispelijke beeldende stijl vertelt zij een boeiend verhaal dat alweer de ragfijne en subtiele plot kent die haar boeken zo fraai maakt. De sfeertekeningen zijn treffend en de soms wat eigenaardige personages komen volledig tot leven. Zowel verhaal als schrijfstijl doen (mij) denken aan de prachtige boeken van de veel te jong gestorven Carlos Ruiz Zafón, maar dan overgoten met een (lichte) thrillersaus.

Opvallend is dat de in eerdere boeken van de reeks prominent aanwezige Alba en Deba nu een zeer ondergeschikte rol spelen. Dat past evenwel goed in de structuur van de plot. In het nawoord geeft de schrijfster een paar interessante details van de raakvlakken tussen het boek en de werkelijkheid.

Het wordt eentonig: ook het vierde boek in de reeks verdient de kwalificatie “buitengewoon goed” met de bijbehorende vijf sterren!