Marjolein van der Gaag: Verlaat de gevangenis zonder betalen

Morgen, 1 maart 2024, verschijnt de thriller “Verlaat de gevangenis zonder betalen” van Marjolein van der Gaag. Het verhaal is heel realistisch opgebouwd rond door het kinderopvangtoeslagschandaal veroorzaakte persoonlijke ellende. Althans…

Ronald en Brenda van Ameland zijn in maatschappelijk opzicht geslaagd. Zij wonen met hun puberkinderen zoon Joep en dochter Marit in een riant huis met zwembad in het buitengebied. Ronald is kinderarts, Brenda is afdelingsdirecteur bij de Afdeling Toeslagen van de Belastingdienst. Doch het is niet alles goud wat er blinkt. Onder de oppervlakte hebben de echtgenoten grote problemen. Hun relatie is in de loop van de tijd sterk bekoeld omdat vooral Brenda uitsluitend oog heeft voor haar werk en niet voor haar gezin.

Tegen Ronald is een tuchtzaak aangespannen door de ouders van Tom de Graaf, die in het ziekenhuis is overleden. Zij verwijten Ronald nalatigheid bij de behandeling. Brenda is middelpunt geworden van het kinderopvangtoeslagschandaal. Zij wordt in de publieke opinie verantwoordelijk gehouden voor de vele persoonlijke drama’s, ontstaan door de doorgeschoten fraudebestrijding. Onder meer bedreigingen via email en intimidatie zijn haar deel.

Na de plotselinge verdwijning van dochter Marit staat hun leven helemaal op zijn kop. Mentor Jos Hendriks meldt dat Marit niet op school is aangekomen. Ze was zoals altijd per fiets van huis vertrokken voor de dagelijkse rit over stille landwegen. Op de route van huis naar school wordt nagenoeg geen spoor aangetroffen. Ronald en Brenda vrezen dat hun dochter is ontvoerd. Vooralsnog blijft echter volstrekt onduidelijk wat er is gebeurd.

Twee andere verhaallijnen worden tussen de hoofdstukken over de familie Van Ameland door uitgewerkt. Rishi Pinas is vader van vier dochters. De bodem onder zijn bestaan is weggeslagen door beschuldiging van fraude inzake de kinderopvangtoeslag. Zijn vrouw Asha heeft als gevolg daarvan zelfmoord gepleegd. In de andere verhaallijn draait het om Floor en haar vriendje Mike. Jolanda, de moeder van Floor, is niet meer in staat iets zinnigs van haar leven te maken.

Vanwege de verdwijning van Marit komen de rechercheurs Tao Chen en Karen Verhagen op het toneel. Zij voelen de ernst van de situatie goed aan en komen snel in actie. Een Amber Alert heeft geen resultaat, behalve publicitair. Dan wordt er een wonderlijk pakketje voor Brenda bezorgd. De afzender is onbekend en de inhoud refereert aan de titel van het boek. Enkele geheime relaties tussen betrokkenen gooien allengs olie op het vuur.

Dan gaat het verhaal een half jaar terug in de tijd en worden de vele boeiende elementen van de plot op een bijzonder subtiele manier in de gebeurtenissen verweven. De lezer moet dat zelf ontdekken, spoilers liggen op de loer.

“Wie weet vragen ze nog een keer om geld, of misschien is Marit helemaal niet meer in leven. Er is inderdaad geen enkele garantie. Kunnen ze erop vertrouwen dat ze met een eerlijke kidnapper te maken hebben? Het idee alleen al is lachwekkend.”

Na vele intriges en verrassende wendingen komen de losse draadjes op fraaie wijze bij elkaar. De ontknoping vormt werkelijk een daverende verrassing die evenwel zeker gedragen wordt door de samenstellende delen en de loop van het verhaal.

Marjolein van der Gaag heeft een uitstekende schrijfstijl. In heldere taal wars van metaforen brengt zij, geschreven in de tegenwoordige tijd wat lekker leest, de rijk gevarieerde personages volledig tot leven. De persoonlijke spanningen, trauma’s en dramatiek zijn gewoonweg voelbaar en laten je niet meer los. Aan het thema kinderopvangtoeslag heeft Van der Gaag een flinke dosis smaakvolle ingrediënten toegevoegd die zij op grootse wijze tot het uiteindelijke geheel smeedt. De plot is niet alleen actueel, maar ook origineel en knap bedacht. Het boek is van de eerste tot de laatste bladzijde bijzonder boeiend en kent vele realistische elementen.

“Verlaat de gevangenis zonder betalen” is een buitengewoon goed boek en verdient vijf flonkerende sterren.