Tomas Lieske: Wij van de Ripetta

Een interessant interview van Lotje IJzermans in VPRO Boeken met schrijver Tomas Lieske vestigde mijn aandacht op diens nieuwe roman “Wij van de Ripetta”. Het boek verscheen op 29 oktober 2024. Lieske (1943) blijkt een imposant oeuvre als auteur te hebben. Hij zal in januari volgend jaar de Constantijn Huygensprijs 2024 ontvangen. Niettemin is dit pas het eerste boek van hem dat op deze blog wordt besproken.

 De befaamde schilder Caravaggio (1571-1610; volledige naam Michelangelo Merisi de Caravaggio) ontmoet in 1600 onderweg naar Rome de 12-jarige jongen Cecco. Ze reizen samen verder en zijn in de nachtelijke uren in de stad getuige van een vreselijke vechtpartij die eindigt in een moord. De betekenis van dit tafereel blijkt veel later in het verhaal.

In de Via di Ripetta, een straat in Rome, bevindt zich het wijnlokaal “Ca l’Emile” waar de gasten zich tegoed doen aan de edele drank. Zij zijn “wij van de Ripetta”. Caravaggio en zijn model Lena zijn er ook kind aan huis. De schilder heeft nachtmerries van de moord waarvan hij getuige is geweest. Hij probeert die onder meer te verdringen met de gezelligheid van het wijnlokaal. De zeer knappe Lena voorziet mede in haar levensonderhoud door prostitutie.

Als er een buitenlandse vreemdeling opduikt in het wijnlokaal, moeten de stamgasten aanvankelijk niets van hem hebben. Maar na een genereuze entree en een boeiende discussie met hem over onder meer zijn land van herkomst wordt hij al snel in het gezelschap opgenomen. Het is niemand minder dan William Shakespeare (1564-1616) die het Italiaans enigszins beheerst. Bij de kennismaking wordt zijn naam op vermakelijke wijze verbasterd door de aanwezigen. Gemakshalve noemt men hem vervolgens Will.

Bij zijn culturele verkenningen in Rome ziet Shakespeare onder meer het prachtige schilderij “De roeping van Matteüs” van Caravaggio. Ook wordt hij op straat geconfronteerd met een groepje angstaanjagende “gezuiverden”. Hij wordt gered door de driftige Caravaggio die met hen op de vuist gaat. In het wijnlokaal geeft Will samen met Ceccio en Lena een voorbeeld van het Engelse toneel, dat veel indruk maakt op de kijkers.

Lena en Will zijn intussen smoorverliefd op elkaar. Daar komt een dramatisch einde aan als Shakespeare weer terug moet naar Engeland.

Tomas Lieske heeft een prachtige schrijfstijl. In heldere, zorgvuldig gedoseerde woorden schetst hij een levensecht beeld van de gebeurtenissen. De belangrijke personages komen volledig en geloofwaardig tot leven. De psychologische kant krijgt afgewogen aandacht. Bijzonder is de meervoudige verteller van het verhaal: die wordt gevormd door een groepje stamgasten, ofwel alweer “wij van de Ripetta”, maar dan met uitzondering van Caravaggio, Cecco, Lena en Will. Het is voor de lezer een bijzondere en aangename gewaarwording.

Lieske legt op originele wijze dwarsverbanden in het verhaal met enkele beroemde schilderijen van Caravaggio, zoals “De onthoofding van Johannes de Doper”, “De dood van de Heilige Maagd” en “De roeping van Matteüs”. Van dat laatste doek siert een detail de fraaie cover van het boek.

                   De dood van de Heilige Maagd

“Wij van de Ripetta” is een prachtig gecomponeerd verhaal over een intrigerende ontmoeting tussen twee grootheden die, ondanks dat zij in hetzelfde tijdsgewricht leefden, vermoedelijk nooit heeft plaatsgevonden. Het roept ook (hernieuwde) belangstelling op voor het prachtige werk van Caravaggio.

Het boek is buitengewoon goed en krijgt vijf kunstzinnige sterren.