Charlotte McConaghy: Woeste kust

Door de wekelijkse mail van VPRO Boeken kwam een paar weken geleden “Woeste kust” van Charlotte McConaghy in beeld. Het is een roman over menselijke relaties, vertrouwen, wantrouwen, onvoorwaardelijke liefde en droefenis.

Dominic Salt woont met zijn oudste zoon Raff (18), dochter Fen (17) en zoon Orly (9) op Shearwater, een eiland tussen Tasmanië en Antarctica. Zijn echtgenote en hun moeder Claire is bij de bevalling van Orly onder zeer dramatische omstandigheden overleden. Op Shearwater zijn wetenschappelijke onderzoekers aan het werk geweest, doch zij zijn inmiddels allen vertrokken. Wat achter bleef, is een immense zadenbank in een kluis op vriestemperatuur. Het eiland dreigt door klimaatverandering in de oceaan te verdwijnen. De vier zullen op korte termijn ook het eiland definitief moeten verlaten. Maar voor dat moment is aangebroken verandert hun leven drastisch.

In een zware storm redt Fen, een uitstekende zwemster, de veertigjarige vrouw Rowan die meer dood dan levend aanspoelt in de zware branding. Door geweldige, onbaatzuchtige zorg herstelt Rowan in een moeizaam proces van haar verwondingen. Ze sluit vriendschap met Orly, bij wie ze verlangen naar een moeder oproept.

“Zijn verdriet, zijn eenzaamheid, de afwezigheid in onze levens, dat heeft allemaal niets met mij te maken. Het is heel normaal dat een kind naar zijn moeder verlangt, alleen is dit verlangen nu voor het eerst pijnlijk zichtbaar.”

Op het eiland en in de omringende oceaan is een indrukwekkende fauna die in zijn vele aspecten fraai wordt beschreven. Intussen bouwt Rowan een band op met de drie kinderen. Vader Dominic zweeft tussen verliefdheid en onbestemd wantrouwen. Waarom kwam Rowan naar Shearwater? Zij blijkt een concreet doel voor haar komst te hebben gehad, doch dat is onbereikbaar.

Als Raff en Rowan in hun zodiac (dat is een boot) tussen walvissen, i.c. bultruggen, terecht komen, gaat het bijna fout. Een zeer gevaarlijke situatie loopt uiteindelijk met een sisser af. Vervolgens wordt betonrot ontdekt in de kluis van de zadenbank, wat tot snelle verplaatsing van de enorme hoeveelheid gecategoriseerde zaden noopt. Langzaam maar zeker overstroomt de zadenbank door toenemende lekkage.

Door een speling van de natuur raken twee bultruggen, moeder en haar kalfje, vast op het strand. Hun enorme gewicht plaatst de Salts en Rowan voor de vrijwel onhaalbare opgave hen te redden. Wat nu? Rowan overdenkt het probleem aldus.

“ “Ik ben ook op dit strand aangespoeld”, zeg ik zacht. “Mijn lichaam was hier door de zee naartoe gebracht en heeft het overleefd. Dat zal het jouwe ook doen.” Haar ooglid zakt dicht en ineens lijkt ze doodmoe. Maar het gaat weer open en ze kijkt me aan, en ik weet waarom.”

Als duidelijk wordt waarom Rowan op het eiland terecht is gekomen, ontstaat een complex probleem. Dat wordt nog erger omdat elke communicatie met de buitenwereld door technische factoren onmogelijk is geworden. De muur van de kluis bezwijkt onder de waterdruk en er ontstaat een levensbedreigende situatie. Hoe eindigt die? Raff overdenkt de mogelijkheden en onmogelijkheden.

“Zijn vader zal het zwaar krijgen om het een tweede keer te boven te komen. Het is niet eerlijk. Het is zo vreselijk oneerlijk. Maar hoeveel dagen of jaren het ook kost, Raff zal hem op zijn rug dragen. Hij zal de hele familie dragen als dat nodig is. Het is goed dat zijn vader hem heeft geleerd sterk te zijn.”

“Woeste kust” is een roman van grote schoonheid. In de hoofdstukken staan de vier gezinsleden en Rowan om beurten centraal. De schrijfstijl van McConaghy is glashelder en beeldend. Vele (inter)menselijke elementen komen haarscherp aan bod. Het verhaal kent de nodige mysteries, waardoor een onderhuidse, soms licht beklemmende spanning ontstaat. Er zijn ook heftige drama’s die vragen oproepen. De woeste natuur van en rond het eiland is mooi beschreven, de lezer waant zich soms ter plaatse.

Het boek is zeer goed en krijgt vier woeste sterren.