Hjorth Rosenfeldt: Het oordeel

Na het in juni 2016 verschenen vijfde deel van de zgn. Bergmankronieken bleef het lange tijd stil rond het gelouterde Zweedse schrijversduo Michael Hjorth en Hans Rosenfeldt. In het vierde (“Het stille meisje”) en vijfde deel (“De test”) werd het immorele gedrag van hoofdpersoon Sebastian Bergman irritant.

Uit mijn recensie van “De test”: 

“Was het niveau van zijn privéleven vooral in “Het stille meisje” al gedaald tot een bedenkelijk peil, ook in “De test” doet hij voortdurend zijn best om bijna iedere vrouw die hij tegenkomt, op primitieve wijze in bed te krijgen. Zijn personage maar ook dat van de betrokken dames neemt op dit vlak karikaturale vormen aan.”

De hoge kwaliteit van de verhalen maakte dit minpunt echter steeds weer goed. Hoe is dat in het nieuwe boek?

In de flaptekst van het zojuist verschenen zesde deel “Het oordeel” wordt gesproken over de “onuitstaanbare, egoïstische, maar hartveroverende psycholoog Sebastian Bergman”. Over die laatste typering zal niet iedereen het eens zijn, de twee andere zijn zeer treffend. De schrijvers hebben nu een doelbewuste poging gedaan de rol van Bergman terug te dringen. Maar is die geslaagd?

Rechercheur Vanja Lithner wil niets meer met Sebastian Bergman te maken hebben. Zij heeft de Nationale Recherche verlaten en een nieuwe werkkring gevonden bij de plaatselijke politie in Uppsala. Vanja heeft inmiddels een vriend, de onverstoorbare Jonathan. Als in Uppsala en omgeving een serieverkrachter opduikt, gaat Vanja onder leiding van Anne-Lie Ulander op onderzoek. Vanwege de omvang van de zaak verleent de Nationale Recherche bijstand. Daardoor verschijnt tot groot ongenoegen van Vanja Sebastian weer ten tonele. Ook de door haar wél gewaardeerde Torkel Höglund en de nogal vreemde Billy Rosén maken opnieuw hun opwachting. De spanning binnen het rechercheteam is soms te snijden.

“ ‘Nou dan gaan we maar’, zuchtte Torkel. Het geluksgevoel van die ochtend was ver weg. Zoals altijd wanneer Sebastian Bergman erbij betrokken was.” (blz. 80)

“Zijn hele leven was een aaneenschakeling van leugens en gebroken beloftes.” (blz. 89)

Er zijn diverse verkrachtingen met een vast patroon. Opmerkelijk is dat het DNA van de dader veelal verschillend is. Is hier sprake van kopieergedrag? Als dan ook nog een dode valt, gaat het onderzoek in de hoogste versnelling. Een nieuw personage is rechercheur Carlos Rojas, een man met één lastige eigenschap: hij heeft het altijd koud. Maar zijn werk doet hij voortreffelijk en zonder eigenaardigheden. Dat is bij Billy Rosén wel anders. Deze is kennelijk voorbestemd het volgende ongeloofwaardige karakter in de boeken van Hjorth Rosenfeldt te zijn.

De kritische journalist Axel Weber van het blad Expressen is ook weer van de partij. Hij vervult een niet onbelangrijke rol, maar hij gaat te ver …

Op soms onverwachte wijze komen verdachten in beeld, onder andere door hulp van Stella Simonsson, een sekswerker.

Er is ook weer ruime aandacht voor de privé-ontwikkeling van de belangrijkste personages. De beschrijving van een collegiaal diner ten huize van Torkel met een zeer ongemakkelijke sfeer is welhaast vermakelijk.

Hjorth Rosenfeldt heeft een geweldige, vloeiende schrijfstijl. Dat is gelet op de achtergrond van de schrijvers bepaaldelijk geen verrassing. De vaardigheid is in de vorige vijf delen alleszins overtuigend bewezen. Het verhaal van “Het oordeel” is weliswaar in de basis niet hemelbestormend, maar krijgt toch weer een originele inhoud en zelfs een bijzondere lading. De spanning is niet al te groot, maar wel steeds aanwezig. De plot blijkt, al lijkt het enige tijd anders, ingenieus geconstrueerd. De ontknoping is verrassend en ook voor de ervaren thrillerlezer nauwelijks te voorzien.

De hoofdstukken in het boek zijn prettig kort en in heldere taal geschreven. De lezer heeft het daardoor gemakkelijk. Dat geldt ook voor de verhaallijn. Die is zonder moeite te volgen. Het boek eindigt met een cliffhanger van ongekende inhoud die de lezer doet snakken naar het volstrekt onvoorspelbare vervolg.

“Het oordeel” van Hjorth Rosenfeldt krijgt vier kraakheldere sterren.