Ildefonso Falcones: De vrouwen van de suikerrietplantage

Bijna drie jaar geleden is op deze blog het prachtige boek “De schilder van Barcelona” van Ildefonso Falcones besproken. Eind september 2023 verscheen van deze schrijver “De vrouwen van de suikerrietplantage”, een vuistdik boek van netto 591 dichtbedrukte pagina’s.

Het verhaal kent in wisselende hoofdstukken twee lijnen die indirect met elkaar zijn verbonden. De eerste speelt zich af in de 19^e eeuw op Cuba. Daar worden vanuit Afrika na een afschuwelijke overtocht per klipper talloze slaven onder erbarmelijke omstandigheden tewerkgesteld op suikerrietplantages. Op plantage La Merced van don Juan José markies van Santadoma worden de slaven op mensonterende wijze uitgebuit, mishandeld en verkracht. Dat overkomt ook het jonge meisje Kaweka.

De tweede verhaallijn volgt vanaf 2017 de achtentwintigjarige Lita Blasco, werkzaam bij de florerende familiebank Banca Santadoma in Madrid. Zij wordt verliefd op haar collega Pablo. Haar moeder Concepción werkt voor doña Pilar de Santadoma. Als de Banca Santadoma overgenomen gaat worden door de Amerikaanse bank ELECorp, maakt Lita deel uit van het team dat voor Banca Santadoma de onderhandelingen voert. Bij een overnamevergadering van beide partijen ontstaat een enorme rel door het racistische en respectloze optreden jegens Lita van Pilar, de moeder van de markies de Santadoma die aan het hoofd van de familiebank staat.

Lita begint een kruistocht tegen de familie Santadoma, nadat zij heeft ontdekt dat het kapitaal van de welvarende bank is vergaard over de ruggen van de slaven. Als vervolgens haar troefkaart wordt uitgespeeld, gaan alle remmen los. Er ontstaat een boeiend juridisch gevecht, in feite kruislings tussen drie partijen. De Amerikaanse overnemer meent te zijn misleid door de onvolledige informatie van de kant van Banca Santadoma, en Lita voert een juridisch gevecht om genoegdoening. De familie Santadoma wordt onaangenaam “verrast” door een onverwacht opduikende bloedverwantschap die alles op scherp zet.

De gebeurtenissen op Cuba nemen steeds dramatischer vormen aan. Kaweka wordt verliefd, krijgt een dochter, wordt zwaar ziek en overleeft dat ternauwernood. Er komt een opstand tegen de Spanjaarden die tot een langdurige oorlog leidt. Kaweka speelt daarin een vooraanstaande krijgshaftige rol.

Het juridische steekspel van Lita tegen de familie Santadoma loopt hoog op. Het wordt een galavoorstelling van de wederzijdse advocaten. Lita’s advocaat Alberto Gómez blijkt een meester in de behartiging van haar belangen. En aan de kant van Banca Santadoma verschijnt een opmerkelijke tegenspeler. Het verhaal eindigt met een even onverwachte als mooie romance.

Ildefonso Falcones is een meesterverteller. In mooie beeldende stijl rijgen de taferelen zich aaneen. De verhaallijnen zijn op een verrassende wijze complementair. De beschrijvingen van de gruwelijke behandeling van de slaven op de suikerrietplantage openen wederom de ogen voor het afschuwelijke handelen in de tijd van de slavernij. Het verhaal over de Banca Santadoma is gelardeerd met sterke juridische vondsten. Dat is in zoverre niet verwonderlijk als je weet dat de schrijver (ook) advocaat is. 

Het boek kent een forse omvang en stelt het uithoudingsvermogen van de lezer af en toe wel op de proef. Het biedt mede door de afgewogen schrijfstijl vele, vele uren ongebreideld leesgenot. Gaandeweg bekroop mij overigens –mede doordat het verhaal over de oorlog op Cuba wel érg ver uitgesponnen werd- het gevoel dat het zich in Madrid afspelende verhaal rond de Banca Santadoma een prachtige op zichzelf staande roman had kunnen zijn. Maar de combinatie van de twee verhaallijnen is zeker origineel en fascinerend. Voor liefhebbers van historische romans is dit boek een absolute aanrader.

“De vrouwen van de suikerrietplantage” is een meer dan goed boek en krijgt drie-en-een-halve heldere ster.