Paolo Giordano: Tasmanië

Van Paolo Giordano verscheen op 22 november 2022 een nieuwe roman. Na zijn fraaie debuut “De eenzaamheid van de priemgetallen” uit 2009 volgden “Het menselijk lichaam” (2013; 4*), “Het zwart en het zilver” (2014), “De hemel verslinden” (2018; 3*), “In tijden van besmetting” (2020) en “Wat ik niet wil vergeten” (2021). En nu is het de beurt aan “Tasmanië”.

Verteller van het verhaal is een ik-figuur van wie pas vlak voor het einde van het boek écht duidelijk wordt wie hij is. Deze hoofdpersoon, verder P te noemen, is journalist en schrijver. Met zijn echtgenote Lorenza heeft hij geen kinderen, zij heeft een zoon Lorenzo uit een eerdere relatie. P reist veel voor zijn werk. Bij de klimaatconferentie in Parijs van 2015 ontmoet hij de wetenschapper Novelli, een hoogleraar op het terrein van de kennis van wolken. Zij raken bevriend. P geeft in diverse plaatsen gastcolleges in communicatie voor postdoctorale studenten. Bij een ervan ontmoet hij de fanatieke student Christian, met wie hij enkele grappige belevenissen deelt.

Het huwelijk van P en Lorenza is moeizaam geworden. Ze proberen het nieuw leven in te blazen met een reis naar Guadeloupe. Vervolgens verschijnt zijn vriend Giulio met diens vrouw Cobalt ten tonele. Deze twee vervullen een bijzondere rol in het verhaal.

De hoofdlijn wordt enkele malen onderbroken met hoofdstukken over de kernbommen in Hiroshima en Nagasaki. Akelige details over de uitwerking van die bommen vragen om een sterke maag van de lezer.

Diverse werkelijk gebeurde terreuraanslagen komen langs. En met professor Novelli praat P uitgebreid en onderhoudend over de gevolgen van de klimaatcrisis. Novelli kondigt daarbij aan dat hij overweegt zich uiteindelijk te vestigen in Tasmanië, een uithoek van de wereld waar overleven hem nog het beste mogelijk lijkt. De vriendschap van P met Novelli gaat zo ver dat Lorenza en P met Novelli en diens vrouw Carolina en hun kinderen op vakantie gaan naar Sardinië.

Novelli’s vrouw wil weg uit Parijs en Novelli denkt via een volgens hem pro forma sollicitatieprocedure hoogleraar te worden in Genua. Maar hij misrekent zich daarbij, en wordt rechts ingehaald door de benoeming van een vrouw als hoogleraar aldaar. Als hij vervolgens bij een presentatie de resultaten van een onderzoek naar gendergelijkheid laat zien, wordt dat hem bepaaldelijk niet in dank afgenomen. Hij wordt op diverse plaatsen verguisd. Of die kritiek terecht is, blijft de vraag. Het oordeel is aan de lezer. Intussen raakt het huwelijk van Giulio en Cobalt in een crisis en komt aan zijn eind. Een heftige discussie over de voogdij over hun kind volgt.

In de hoofdstukken over de kernbommen staat ook een ooggetuigeverslag van Terumi Tanaka in Nagasaki. Sommige details zijn gruwelijk. Het boek eindigt met een bezoek van P en Giulio aan de herdenkingen in Japan van de kernbommen. Die verlopen op een opmerkelijke manier.

Paolo Giordano heeft een gepolijste pen, dat lijdt geen twijfel. Hij vertelt met souplesse en veel kennis van zaken over de meest uiteenlopende onderwerpen. In het verhaal zijn actuele feiten op fraaie wijze vervlochten met fictie. Dat houdt de lezer goed bij de les. En dat is wel nodig, want net als bij “De hemel verslinden” snijdt Giordano een welhaast overdadige hoeveelheid thema’s aan. Maar boeiend is het allemaal zeker. Goed merkbaar is dat Giordano zelf wetenschappelijk geschoold is (hij is cum laude afgestudeerd in de natuurkunde), zonder dat hij zich verliest in moeilijke taal en dito redeneringen en stellingen. Dat is een compliment waard.

De titel van het boek is wel wat merkwaardig gekozen. Het gaat vrijwel niet over Tasmanië. Maar goed, het land speelt wel in de gedachtewereld van Novelli, een van de belangrijkste karakters in het verhaal. Waardering van het boek is een lastige zaak. Voor lezers die van een veelheid aan zware thema’s houden, is het zeer goed en dus vier sterren. Anderen zullen het iets minder schatten, doch wel méér dan goed. Dan is het oordeel drieënhalve ster.